TYPY OKRĘTÓW
NAWODNYCH

Lotniskowce:

.:Centaur
.:Chakri Naruebet
.:Charles de Gaulle
.:Clemenceau
.:Enterprise
.:Giuseppe Garibaldi
.:Hermes
.:Invincible
.:John F. Kennedy
.:Kitty Hawk
.:Kuznetsov
.:Nimitz
.:Principe de Asturias
.:Sao Paulo
.:Viraat

Krążowniki:

.:Jeanne d'Arc
.:Kara
.:Kiev (Kijów)
.:Kirov
.:Slava
.:Ticonderoga
.:Vittorio Veneto

Niszczyciele:

.:Arleigh Burke
.:Atago
.:Audace
.:Cassard
.:Charles F. Adams
.:Delhi
.:Georges Leygues
.:Iroquois
.:Kashin
.:KDX-1
(Kwanggaeto-Daewang)
.:KDX-2
(Chungmugong Yi Sun-shin)
.:KDX-3
(Sejong-Daewang)
.:Keelung
.:Kidd
.:Kimon
.:Kongou
.:Lanzhou
.:Luda
.:Luhai
.:Luhu
.:Luigi Durand de la Penne
.:Lujang
.:Lutjens
.:Maraseti
.:Perth
.:Rajput
.:Sheffield
.:Sovremenny
.:Spruance
.:Suffren
.:Tourville
.:Tribal
.:Udaloy (Udałoj)

Fregaty:

.:Adelaide
.:Al Madinah
.:Al Riyadh
.:Almirante Brown
.:Álvaro de Bazán
.:Anzac
.:Aradu
.:Artigliere
.:Barbaros
.:Brahmaputra
.:Brandenburg
.:Bremen
.:Broadsword
.:Cheng Kung
.:De Zeven Provincien
.:Duke
.:Elli
.:Floreal
.:Fridtjof Nansen
.:Godavari
.:Halifax
.:Hydra
.:Jacob van Heemskerck
.:Jianghu
.:Jiangwei
.:Kang Ding
.:Karel Doorman
.:Kortenaer
.:Krivak
.:La Fayette
.:Lekiu
.:Lupo
.:Maestrale
.:Naresuan
.:Neustrashimy (Nieustraszimyj)
.:Niteroi
.:Oliver Hazard Perry
.:Sachsen
.:Santa María
.:Soldati
.:Talwar
.:Thetis
.:Tromp
.:Ulsan
.:Valour
.:Vasco da Gama
.:Venti
.:Wielingen
.:Yavuz

Korwety:

.:Niels Juel
.:Visby

Polaris

| Polaris A-1 | Polaris A-2 | Polaris A-3 / A-3T | dane taktyczno-techniczne | rysunki |

| Polaris A-3P / A-3TK | dane taktyczno-techniczne | rysunki |

| Polaris B-3 |

ostatnia aktualizacja: 15.04.2006 r.

POLARIS A-1:

        Pociski firmy Lockheed Missiles and Space Corporation model UGM-27 Polaris były pierwszymi amerykańskimi rakietami SLBM (Submarine-Launched Ballistic Missile). Ich duża skuteczność, precyzyjność i siła rażenia sprawiły, że ten rodzaj uzbrojenia stał się jednym z podstawowych systemów strategii odstraszania atomowego.
        Podobnie jak każdy rodzaj sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych, marynarka wojenna w pierwszych latach po II wojnie światowej eksperymentowała z pociskami balistycznymi, głównie bazując na zdobycznych, niemieckich pociskach V-2. Jednak szybko okazało się, że ciekłe paliwo tych rakiet praktycznie wyklucza je z użycia na morzu. W niewiele później, na początku lat 50-tych XX wieku, technologia paliwa stałego osiągnęła już taki poziom, by bez przeszkód używać rakiet z tego rodzaju napędem na jednostkach pływających. Mimo to, w 1955 roku, marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych zamówiła pociski IRBM (Intermediate Range Ballistic Missile), które były pochodne od rakiet na paliwo ciekłe firmy Chrysler, znane jako model SM-78/PGM-19 Jupiter. Na początku 1956 roku flota dostała pozwolenie na wprowadzenie do służby zmodyfikowanych pocisków model SM-78/PGM-19 Jupiter S, których napęd miał być na paliwo stałe. Ostatecznie w grudniu 1956 roku marynarka wojenna porzuciła program Jupiter i rozpoczęła pracę nad zupełnie nową rakietą balistyczną SLBM.
        Tak więc historia amerykańskich pocisków balistycznych z głowicami jądrowymi właściwie rozpoczęła się w 1956 roku, gdy admirał Arleigh Burke poprosił amerykański Komitet Walki Podwodnej przy Narodowej Akademii Naukowej o zbadanie możliwości zastosowania na okrętach podwodnych najnowszych technologii, związanych z bronią nuklearną i paliwem stałym. W ramach projektu "Nobska" zebrani zostali przedstawiciele świata nauki i przemysłu, którzy mieli oszacować ewentualne koszty, jakie musiałby ponieść amerykański rząd w przypadku wcielania w życie nowej broni, jaką miały być pociski balistyczne z prawdziwego zdarzenia. Co więcej mieli oni osądzić, czy w ogóle możliwe jest skonstruowanie tak małej głowicy, by zmieściła się ona do rakiety, która miałaby być wystrzeliwana z okrętu podwodnego. Jeden z członków zebranej grupy ludzi w ramach programu "Nobska", Edward Teller, oświadczył, że obecna technologia pozwala na skonstruowanie tak małej głowicy, by zmieściła się ona do odpowiednio małego pocisku, przystosowanego do odpalania z pod wody. W ten sposób marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych wkroczyła na drogę budowy balistycznych okrętów podwodnych o napędzie atomowym. Rozpoczął się także program budowy rakiet z serii Polaris.
        Na głównego wykonawcę wybrana została firma Lockheed Missiles and Space Corporation. Silniki na paliwo stało do rakiet z serii Polaris miała dostarczyć firma Aerojet General. Prace konstrukcyjne pierwszego testowego pocisku dobiegły końca pod koniec 1959 roku. Rakiety te znane były jako model Polaris AX.
        Pierwsza, nieudana próba odpalenia rakiety Polaris AX, miała miejsce we wrześniu 1958 roku na przylądku Canaveral na Florydzie. Następnie przeprowadzono jeszcze cztery testy, które także zakończyły się niepowodzeniem. Problem tkwił w napędzie drugiego stopnia, dokładniej w przerywaczach ciągu, które zawodziły na skutek przegrzania. Winę za to ponosiła zła izolacja i nieodpowiednie mocowanie, które wprawiało przerywacze w zbyt duże wibracje. Kłopoty te były kontynuacją wcześniejszych, które pojawiły się podczas testów statycznych mocy silnika. Gdy problemy te zostały rozwiązane, miedzy innymi poprzez oblanie przerywaczy ciągu stopioną żywicą, w kwietniu 1959 roku, szósta próba odpalenia pocisku testowego model Polaris AX zakończyła się pełnym sukcesem. Rakieta w tej konfiguracji była testowana jeszcze wiele razy i nie wszystkie próby były zakończone sukcesem, gdyż ciągle powracał problem przerywaczy ciągu napędu drugiego stopnia. Tym razem chodziło o to, że w owych przerywaczach nie otwierały się przepustnice, przez co rozpędzony drugi stopień pocisków nie mógł wyhamować, nieustannie poruszając się do przodu. W efekcie końcowym zniszczeniu ulegał pojemnik mieszczący głowicę bojową. Innym problemem, który nękał testowe rakiety pierwszej serii pocisków Polaris A-1, były dysze umożliwiające kierowanie wektorami gazów wylotowych . Kłopoty te były powodem, dla którego w drugiej serii rakiet zastosowano nowsze dysze, które również umożliwiały regulowanie wektorami gazów wylotowych poprzez nowy system TVC (Thrust Vector Control).
        We wrześniu 1959 roku rozpoczęła się kolejna faza programu Polaris. Wówczas pierwszy raz przeprowadzono testy, podobnie jak wszystkie poprzednie na przylądku Canaveral, z pociskiem model Polaris A-1X. Ta pierwsza próba zakończyła się pełnym sukcesem, lecz już przy drugim teście, w październiku 1959 roku wystąpiły zakłócenia. Testy z tą prototypową wersją rakiety prowadzone były do pierwszych miesięcy 1960 roku, kiedy rozwiązane zostały wszystkie trudności. Do tego czasu marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych zdążyła otrzymać już dwie balistyczne jednostki o napędzie atomowym typu George Washington, które były przerobione z myśliwskich okrętów podwodnych, również o napędzie atomowym. W tej sytuacji mogły rozpocząć się próbne odpalenia ostatecznej wersji pocisków, znanych jako model UGM-27A Polaris A-1.
        Rakieta znana jako model UGM-27A Polaris A-1 pierwszy raz została odpalona z zanurzonego okrętu podwodnego USS George Washington (SSBN 598) w lipcu 1960 roku. Jednostka ta była pierwszym amerykańskim balistycznym okrętem podwodnym. Należała ona do typu George Washington. Próbne odpalenie miało miejsce w pobliżu przylądka Canaveral na Florydzie. Podczas testów w przeciągu trzech godzin wystrzelone zostały dwa pociski. Pierwszy prawdziwy patrol z tymi rakietami na pokładzie rozpoczął się w listopadzie 1960 roku. Okręt, który wówczas miał na pokładzie 16 rakiet model UGM-27A Polaris A-1, był tą samą jednostką, która pierwszy raz odpaliła te rakiety, a więc nosił nazwę USS George Washington (SSBN 598). W czasie, gdy pociski pierwszej wersji wchodziły do służby, w toku był już realizowany program budowy ich ulepszonej wersji, znanej jako UGM-27B Polaris A-2.
        Oficjalnie pociski UGM-27A Polaris A-1 wycofane zostały ze służby w październiku 1965 roku, gdy okręt USS Abraham Lincoln (SSBN 602), należący do typu George Washington, powrócił z kolejnego patrolu z rakietami Polaris A-1 na pokładzie.
        Pociski programu Polaris, w przeciwieństwie do rakiet z serii Jupiter, od początku były projektowane dla okrętów podwodnych. Były one od nich mniejsze i lżejsze, dzięki czemu dana jednostka mogła zabrać na pokład większą ich liczbę. Rakiety pierwszej serii Polaris A-1 są konstrukcjami dwustopniowymi na paliwo stałe, których długość całkowita wynosi 8,53 metra, natomiast średnica u podstawy 1,37 metra. Rakiety te ważą 12700 kilogramów. Ich maksymalny zasięg wynosi 1200 mil morskich, czyli 2200 kilometrów.
        Jako że projekt przewidywał wystrzeliwanie rakiet jedynie z jednostek podwodnych, udało się stworzyć rakiety, dzięki którym okręty przenoszące te pociski mogły pozostawać nie wykryte, nawet w momencie odpalenia. Ponieważ uruchamianie silników startowych wewnątrz silosów było bardzo niebezpieczne i hałaśliwe, opracowano nową metodę odpalania, określaną jako "zimny start". Polegała ona na tym, że rakieta wyrzucana była przy pomocy sprężonego powietrza, a gdy znalazła się nad powierzchnią wody, uruchamiane były silniki pierwszego stopnia. Podczas odpalenia silos nie był zalewany wodą, gdyż po otwarciu pokrywy wyrzutni chroniła go specjalna osłona, która pękała wraz z wyrzucaniem rakiety na zewnątrz. Cały system wystrzeliwania pocisków za pomocą sprężonego powietrza dostarczony został przez firmę Westinghouse oraz amerykański Instytut Technologii w Massachusetts MIT (Massachusetts Institute of Technology).
        Silniki pierwszego i drugiego stopnia rakiet z serii Polaris A-1 miały za zadanie wynieść konstrukcję na orbitę. Pierwszy stopień pocisku posiadał silnik, który znajdował się w osłonie o konstrukcji stalowej. Wykorzystywał on paliwo stałe w postaci poliuretanu z dodatkiem aluminium i chloranu amonu, który stanowił utleniacz. Pierwszy stopień pracował do momentu wyczerpania się paliwa, a następnie odłączał się i rolę napędu przejmował silnik zainstalowany w drugim stopniu. Ten motor w rakiecie w wersji Polaris A-1 również umiejscowiony był w komorze wykonanej ze stali i wykorzystywał takie samo paliwo stałe. Oba silniki zainstalowane w pociskach, dostarczone przez firmę Aerojet General, wykorzystywały po cztery dysze, które miały możliwość kierowania wektorem gazów wylotowych. Gdy silniki obu stopni wyniosły pocisk na orbitę rozpoczynała się bezwładna faza przelotowa, która kończyła się ostatnim, trzecim etapem, polegającym na wejściu kapsuły z głowicą w ziemską atmosferę.
        Pociski UGM-27A Polaris A-1 miały bardzo poprawioną celność w stosunku do rakiet z serii Jupiter, a wahała się ona w granicach 1800 metrów. Jednak należy zaznaczyć, że nawet ta ulepszona celność pozostawiała wiele do życzenia. Poprawę celności osiągnięto dzięki bardzo stabilnemu inercyjnemu systemowi naprowadzania, który wyprodukowany został przez firmy General Electric oraz Hughes. Samo opracowanie tego systemu należy przyznać Instytutowi Technologii w Massachusetts. System naprowadzania rakiet powiązany był z systemem kierowania ogniem, dostarczonym przez firmę General Electric.
        Wraz z nienajlepszą celnością, w parze szła głowica termojądrowa model W-47-Y1 o relatywnie małej mocy 600 kiloton. Głowica ta umieszczona była na samym przodzie rakiety w specjalnym członie firmy Lockheed Missiles and Space Corporation model Mk 1, którego zadaniem było chronienie ładunku przed rozgrzanym powietrzem przy wchodzeniu w ziemską atmosferę.
        Zarówno słaba dokładność jak i stosunkowo niewielka moc głowicy mają wpływ na to, że rakiet UGM-27A Polaris A-1 nie można ocenić bardzo dobrze pod względem skuteczności. Jednak w realiach "zimnej wojny" pociski te stanowiły doskonałą kartę przetargową, dzięki której można było trzymać w szachu Związek Radziecki i tym samym utrzymać równowagę sił i kruchy pokój.

TYPY OKRĘTÓW
PODWODNYCH

Myśliwskie
okręty podwodne:

.:Agosta
.:Amethyste
.:Galerna
.:Han
.:Los Angeles
.:Ming
.:Romeo
.:Rubis
.:Seawolf
.:Song
.:Swiftsure
.:Trafalgar
.:Upholder
.:Victoria
.:Walrus
.:Zeeleeuw

Balistyczne
okręty podwodne:

.:Benjamin Franklin
.:Delta
.:Ethan Allen
.:George Washington
.:Hotel
.:Jin
.:L'Inflexible
.:Lafayette
.:Le Redoutable
.:Le Triomphant
.:Ohio
.:Resolution
.:Typhoon (Tajfun)
.:Vanguard
.:Xia
.:Yankee (Jankes)


UZBROJENIE

Rakiety balistyczne
typu SLBM:

.:JL (Ju Lang)
.:Polaris
.:Poseidon
.:Seria M
.:SS-N-4 Sark
.:SS-N-5 Sark
.:SS-N-6 Serb
.:SS-N-8 Sawfly
.:SS-N-17 Snipe
.:SS-N-18 Stingray
.:SS-N-20 Sturgeon
.:SS-N-23 Skiff
.:Trident

Rakiety
przeciwokrętowe:

.:Hsiung Feng
.:Naval Strike Missile
.:SSM-1B
.:SSM-700K Hae Sung
.:xGM-84 Harpoon

Pociski manewrujące:

.:Hyunmoo III
.:xGM-109 Tomahawk

Rakietotorpedy:

.:ASROC
.:Hong Sahng-uh
.:SUBROC

Torpedy:

.:Mk 44
.:Mk 46
.:Mk 50 Barracuda
.:Mk 54 MAKO
.:MU 90 Impact
.:Stingray

Rakiety
przeciwlotnicze:

.:Evolved Sea Sparrow
.:Rolling Airframe Missile
.:Sea Sparrow
.:Standard Missile

Zestawy obrony
bezpośredniej CIWS:

.:Meroka
.:Mk 15 Phalanx
.:SGE-30 Goalkeeper

Amunicja:

.:BTERM
.:EX-171 (Mk 171)
.:Vulcano


RÓŻNE ARTYKUŁY

.:Forty-one for freedom
.:Koncepcja MEKO
.:Projekt 621
(typ Gawron)
.:Radary serii
BridgeMaster E
.:SSBN-X
.:US Navy SLBM
.:Wypadki i awarie SSBN


INNE

.:Strona główna
.:Linki

Współczesne okręty wojenne
Copyright © Mateusz Ossowski