|
|
|
|
Typ Yavuz / Barbaros (FFG)
| opis | dane taktyczno-techniczne | rysunki | lista okrętów |
ostatnia aktualizacja: 27.03.2005 r.
|
|
OPIS:
|
|
|
Okręty typu Yavuz
(MEKO A-200TN Track 1):
Okręty typu Barbaros
(MEKO A-200TN Track 2A):
Okręty typu Salihreis
(MEKO A-200TN Track 2B):
Okręty niezidentyfikowane:
|
W 1985 roku w Turcji oficjalnie rozpoczęto program modernizacji floty, którego zadaniem było wzmocnienie i unowocześnienie posiadanych sił. Głównym ich członem były otrzymane od Stanów Zjednoczonych niszczyciele typu Gearing oraz typu Carpenter. Wchodziły one do służby stopniowo w latach 70-tych i na początku 80-tych XX wieku. Preludium do oficjalnego wdrożenia w życie programu modernizacyjnego było podpisanie w 1982 roku umowy na budowę w Republice Federalnej Niemiec jednostek projektu MEKO (MEhrzweck-KOmbination) A-200. Zamówienie na te okręty złożone zostało w kwietniu 1983 roku. Miały one stanowić uzupełnienie znajdujących się w służbie amerykańskich niszczycieli, które skonstruowane zostały pod koniec drugiej wojny światowej.
Pierwsze dwie fregaty zostały wybudowane w stoczniach niemieckich Blohm und Voss w Hamburgu i Howaldswerke-Deutsche Werft w Kilonii. Pierwsza z tych stoczni skonstruowała okręt "Yavuz" (F 240), którego budowa rozpoczęła się w maju 1985 roku, a wodowanie miało miejsce w listopadzie tego samego roku. Druga z tych stoczni, Howaldswerke-Deutsche Werft w Kilonii, skonstruowała jednostkę "Turgutreis" (F 241). Jej budowa rozpoczęła się we wrześniu 1985 roku, natomiast wodowanie miało miejsce w maju 1986 roku. Kolejne 2 okręty "Fatih" (F 242) i "Yildirim" (F 243) wybudowano w tureckich stoczniach w Golcuk. Konstrukcja pierwszej z tych jednostek wystartowała w styczniu 1986 roku, a drugiej w kwietniu 1987 roku. Okręt "Fatih" (F 242) wodowano w kwietniu 1987 roku, a "Yildirim" (F 243) w lipcu 1989 roku. Pierwsze 4 tureckie fregaty znane są jako typ Yavuz lub jako MEKO A-200TN Track 1. Dopisek Track 1 znalazł się w oznaczeniu jednostek w momencie, gdy Turecka Marynarka Wojenna złożyła zamówienie na kolejne dwie jednostki.
Dodatkowa para okrętów znana jest jako typ Barbaros lub typ MEKO A-200TN Track 2. Podobnie jak w przypadku pierwszych okrętów typu Yavuz, konstrukcją nowych jednostek zajęto się w Niemczech i Turcji. Fregatę "Barbaros" (F 244) skonstruowano w stoczni Blohm und Voss w Hamburgu. Jej budowa rozpoczęła się w marcu 1993 roku, natomiast wodowanie odbyło się we wrześniu tego samego roku. Okręt "Orucreis" (F 245) wybudowano w Turcji w stoczni w Golcuk. Prace nad tą jednostką rozpoczęły się we wrześniu 1993 roku, a wodowanie miało miejsce w lipcu 1994 roku.
W marcu 1995 roku w stoczni Blohm und Voss w Hamburgu rozpoczęła się konstrukcja kolejnego okrętu z serii MEKO A-200 dla Tureckiej Marynarki Wojenej. W wyniku tych prac oznaczenie poprzednich dwóch okrętów typu Barbaros nieco się zmieniło i do dopisku Track 2 dodano literę "A". Tymczasem nowa seria jednostek oznaczona została jako typ MEKO A-200TN Track 2B. Pierwsza fregata z tej serii "Salihreis" (F 246), budowana w stoczni niemieckiej, została wodowana w maju 1997 roku. Drugi i ostatni okręt z serii MEKO A-200TN Track 2B dla tureckiej floty skonstruowano w Turcji w stoczni w Golcuk. Budowa "Kemalreis" (F 247) (rozpoczęła się w 1996 roku, natomiast wodowanie miało miejsce w 1998 roku. Obie fregaty "Salihreis" (F 246) i "Kemalreis" (F 247) zaliczane są do typu Barbaros, jednak czasem traktowane są jako oddzielny typ Salihreis.
Łącznie w Tureckiej Marynarce Wojennej służy 8 fregat koncepcji MEKO A-200. Oznaczenia MEKO A-200TN Track 1, Track 2A i Track 2B mają swoje uzasadnienie, gdyż każda z tych trzech grup okrętów różni się od siebie. Wprowadzane zmiany nie były bardzo duże, dlatego dość często można spotkać zaliczanie wszystkich ośmiu okrętów do typu Yavuz. Zdecydowanie rzadziej spotykane jest oddzielenie od typu Barbaros dwóch ostatnich wybudowanych jednostek i określanie ich mianem typu Salihreis.
Konstrukcja jednostek typu MEKO A-200TN Track 1 i typu MEKO A-200TN Track 2A oraz Track 2B jest niemal identyczna. Okręty te opierają się na koncepcji modułowej, dzięki czemu wszelkie przezbrajanie czy naprawy odbywają się w bardzo krótkim czasie. Polegają one jedynie na wyjęciu jednego z modułów i wstawienie na jego miejsce innego. Tureckie okręty posiadają 30 takich elementów. Kadłub jednostek typu Yavuz i typu Barbaros podzielony został na 12 wodoszczelnych przedziałów i 3 pokłady. Pierwsze okręty MEKO A-200TN Track 1 mają długość całkowitą 110,5 metra. Jednostki MEKO A-200TN Track 2A i Track 2B są dłuższe o 7,5 metra. Różnica ta wynikła z chęci zainstalowania pionowych wyrzutni dla rakiet przeciwlotniczych, które wymagały dodatkowego miejsca na silosy. Szerokość na tych dwóch wersjach okrętów również się zwiększyła z 14,2 metra na typie MEKO A-200TN Track 1 do 14,8 metra na pozostałych jednostkach.
Napęd pierwszych czterech okrętów typu Yavuz zaprojektowany został w systemie CODAD. Składał się on z czterech silników diesla MTU 20V1163 TB93 o łącznej mocy 39600 KM. Każdy z dwóch wałów śrubowych napędzany jest przez 2 silniki. Maksymalnie jednostki typu Yavuz są w stanie płynąć z prędkością 27 węzłów. Przy prędkości ekonomicznej pracują jedynie 2 silniki diesla po jednym na każdy wał śrubowy. Eksploatacja czterech okrętów typu Yavuz wykazała, że Turecka Marynarka Wojenna potrzebuje szybszych jednostek. Z tego powodu na fregatach MEKO A-200TN Track 2A i Track 2B system napędowy został przeprojektowany do pracy w systemie CODAG. Maksymalne szybkości były osiągane dzięki dwóm amerykańskim turbinom gazowym General Electric LM 2500 o łącznej mocy 53200 KM. Dzięki tym turbinom maksymalna prędkość wzrosła z 27 węzłów do 32 węzłów. szybkości ekonomiczne rozwijane są za pomocą dwóch silników diesla MTU 16V1163 TB83 o łącznej mocy 11780 KM. Okręty typu Barbaros, podobnie jak typu Yavuz, posiadają 2 wały z pięciopłatowymi śrubami. Ponad to na obu typach fregat możliwe jest automatyczne sterowanie systemem napędowym z mostka kapitańskiego. System przeciwpożarowy zainstalowany w maszynowni składa się z tradycyjnych pomp wodnych i gazowego systemu Halon 1301.
Uzbrojenie tureckich fregat jest bardzo wszechstronne. Okręty otrzymały zintegrowany system obrony przeciwrakietowej IMDS (Integrated Missile Defence System), który łączy ze sobą w jedną całość uzbrojenie przeciwlotnicze i czujniki przez nie wykorzystywane. Pierwsze 4 jednostki typu Yavuz w wersji MEKO A-200TN Track 1 uzbrojone są w wyrzutnię Raytheon Mk 29 Mod 1 GMLS (Guided Missile Launching System) dla rakiet firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow. Wyrzutnia ta zainstalowana jest na dachu hangaru dla śmigłowca, a zapas przenoszonych pocisków wynosi 16 sztuk. Przeładowywanie wyrzutni nie jest zautomatyzowane i odbywa się ręcznie. Rakiety firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow kierowane są za pomocą holenderskiego radaru Thales Nederland STIR 240 (Separate Tracking and Illuminating Radar). Pierwsze dwie jednostki typu Barbaros w wersji MEKO A-200TN Track 2A posiadają identyczną konfigurację rakietowego systemu przeciwlotniczego, mimo że fregaty te są wydłużone o 7,5 metra w celu umieszczenia zamiast wyrzutni Raytheon Mk 29 Mod 1 GMLS wyrzutni pionowej Raytheon Mk 48 VLS (Vertical Launching System). Wyrzutnie taką otrzymała dopiero ostatnia para jednostek typu Barbaros w wersji MEKO A-200TN Track 2B. Dzięki temu zapas przenoszonych rakiet firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow zwiększył się z 16 do 24 sztuk. Na pierwszych dwóch okrętach w wersji MEKO A-200TN Track 2A planowane było wymienienie wyrzutni Raytheon Mk 29 Mod 1 GMLS na wyrzutnię pionową, jednak jak na razie plany te nie zostały zrealizowane.
Uzupełnieniem systemu przeciwlotniczego są 3 działka obrony bezpośredniej Oerlikon 25 mm. model GM25-SZ (Sea Zenith). Jedno z nich zainstalowane jest na dziobie przed mostkiem kapitańskim, natomiast 2 pozostałe znajdują się na końcu hangaru po jego prawej i lewej stronie. Działka te kierowane są za pomocą dwóch radarów Contraves Seaguard. Turecka Marynarka Wojenna zdecydowała się na zainstalowanie działek Oerlikon 25 mm. model GM25-SZ (Sea Zenith) ponieważ mają one większe możliwości od amerykańskiego zestawu kalibru 20 mm. firmy Raytheon/General Dynamics model Mk 15 Phalanx, który wykorzystywany jest przez większość okrętów z serii MEKO A-200 w innych krajach.
Uzbrojenie przeciwokrętowe składa się z rakiet firmy Boeing model RGM-84 Harpoon, które wystrzeliwane są z dwóch wyrzutni Mk 141 umieszczonych między przednim a tylnym masztem. Kierowaniem rakiet zajmuje się system AN/SWG-1A(V). Na dziobie zainstalowana jest armata United Defense 127 mm. model Mk 45 Mod 1, która może być również wykorzystywana jako broń przeciwlotnicza i do ostrzału celów lądowych oraz wsparcia ogniowego NGFS (Naval Gun-Fire Support). W przypadku pierwszych czterech okrętów typu Yavuz w wersji MEKO A-200TN Track 1 armata kierowana jest za pomocą systemu kierowania ogniem Thales Nederland WM 25, którego antena w plastykowej osłonie zwanej "skorupką jajka" znajduje się tuż przed przednim masztem. Na pozostałych fregatach w wersji MEKO A-200TN Track 2A i Track 2B armata wykorzystuje radar Thales Nederland STIR 180.
Głównym systemem zwalczania okrętów podwodnych jest bazujący na pokładzie śmigłowiec Agusta Bell AB 212. Stacjonująca na fregatach maszyna do naprowadzania wykorzystuje powietrzny system nawigacyjny TACAN (TACtical Air Navigation system) z anteną URN-25. Tureckie jednostki wyposażone są w system ASIST (Aircraft Ship Integrated Secure and Traverse), który pozwala na operowanie śmigłowcami Sikorsky z serii Seahawk. System ten, który pomaga w w bezpiecznym sprowadzaniu maszyny na pokład lotniczy, dostarczyła firma Indal Technologies. Dodatkowym uzbrojeniem wykorzystywanym przeciwko okrętom podwodnym są dwie wyrzutnie torpedowe 324 mm. model Mk 32 Mod 5 dla torped firmy Honeywell Defense Systems (obecnie ATK - Alliant TechSystems) model Mk 46 Mod. 5.
Środki walki elektronicznej w które zostały wyposażone pierwsze cztery okręty typu Yavuz różnią się nieco od wyposażenia pozostałych fregat. Jednostki w wersji MEKO A-200TN Track 1 otrzymały kompleks Thales Nederland Ramses składający się z systemu przeciwdziałania elektronicznego oraz odbiornika emisji sygnałów radarowych i elektronicznych. W miejsce tego kompleksu okręty w wersji MEKO A-200TN Track 2A i Track 2B otrzymały system przeciwdziałania elektronicznego Thales Defence Scorpion B i odbiornik emisji sygnałów radarowych i elektronicznych Thales Defence Cutlass B-1. Pozostałe systemy walki elektronicznej są takie same na wszystkich ośmiu tureckich fregatach. Składają się one z pasywnych systemów obrony okrętu, w skład których wchodzą dwie wyrzutnie pułapek termicznych Sippican Hycor Mk 36 Mod 2 Super RBOC (Rapid Blooming Offboard Chaff) i holowany system celów pozornych dla torped Sensytech Inc. AN/SLQ-25 Nixie. Na jednostkach w wersji MEKO A-200TN Track 2B zainstalowane są nie dwie, a 4 wyrzutnie pułapek termicznych.
Wyposażenie w czujniki elektroniczne jest bardzo podobne na wszystkich tureckich fregatach. Pierwsze 4 jednostki typu Yavuz w wersji MEKO A-200TN Track 1 na szczycie tylnego masztu zainstalowany mają radar dozoru nawodnego i powietrznego Thales Nederland DA-08. Wszystkie pozostałe jednostki w tym miejscu posiadają inny radar dozoru powietrznego Plessey AWS-9, który działa w układzie trójwspółrzędnym. Na szczycie masztu przedniego wszystkie 8 okrętów ma zainstalowany radar dozoru nawodnego i powietrznego Plessey AWS-6 Dolphin. Poniżej tej anteny zainstalowany jest radar nawigacyjny Thales 1226 w przypadku wersji MEKO A-200TN Track 1, natomiast fregaty w wersji MEKO A-200TN Track 2A i Track 2B posiadają inny radar Thales 1690 BT. Wykrywaniem okrętów podwodnych zajmuje się hydrolokator kadłubowy aktywny MBDA/Raytheon DE-1160. Dane ze wszystkich czujników okrętowych spływają do systemu dowodzenia Thales Nederland STACOS-TU. Zarówno jednostki typu Yavuz i typu Barbaros wyposażone są w system komunikacji satelitarnej AN/WSC-3(V)7 SATCOM.
Tureckie okręty typu MEKO A-200 są pierwszymi jednostkami z tej serii na świecie. Pierwsze 4 fregaty bardzo dobrze sprawdziły się w działaniach floty, dlatego Turecka Marynarka Wojenna złożyła zamówienie na kolejne okręty. Ich niskie koszty utrzymania i stosunkowo równie niska cena budowy, wraz z silnym uzbrojeniem porównywalnym nawet do amerykańskich niszczycieli typu Arleigh Burke, stanowi idealne rozwiązanie dla flot wojennych tych państw, których nie stać na skonstruowanie lub zamówienie okrętów z amerykańskim systemem Aegis lub europejskim APAR (Active Phased Array Radar). Dużym plusem jest również łatwe przystosowanie fregat do aktualnych potrzeb. Wiąże się to jedynie z wymianą odpowiednich modułów. Ogólnie okręty wybudowane dla Turcji są bardzo udaną konstrukcją, która przez długi okres pozostanie w czynnej służbie głównie ze względu na łatwość przeprowadzenia jakichkolwiek modernizacji.
|
|
|
|