|
|
Okręt rosyjski "Kuznetsov":
Okręt chiński ex. "Varyag":
|
Lotniskowce typu Kuznetsov, których projekt w Rosji oznaczono jako 1143.5 Kreml, są kolejną generacją okrętów tej klasy, które zastąpiły jednostki typu Kiev.
Kadłub nowych rosyjskich lotniskowców powstał w oparciu o jednostkę "Admiral Gorshkov", która w służbie znalazła się w 1987 roku. Konstrukcja okrętów jest bardzo ciekawa, gdyż mimo ciągłego pokładu lotniczego lotniskowiec posiada silne uzbrojenie rakietowe, a silosy jednej z pionowych wyrzutni znajdują się pod pokładem lotniczym w dziobowej części jednostki.
Zachodni wywiad pierwszy raz dostrzegł przygotowania do rozpoczęcia prac nad zupełnie nowym okrętem pod koniec 1979 roku. Początkowo jednostka została oznaczona jako Black-Com 2 (Black Sea Combatant 2). Następnie nazewnictwo zmieniło się na typ Kremlin, a ostatecznie lotniskowiec określany jest jako typ Kuznetsov. Budowa pierwszego okrętu z typoszeregu rozpoczęła się w lutym 1983 roku w stoczni Nikolayev. Konstrukcja zakończyła się w maju 1985 roku, jednak dopiero 21 stycznia 1991 roku okręt został przekazany Rosyjskiej Marynarce Wojennej pod nazwą "Tibilisi", która później uległa zmianie na "Admiral Flota Svetskogo Soyuza Kuznetsov".
Zachodni analitycy wojskowi przypuszczali, iż okręt napędzany jest kombinowanym napędem atomowo-parowym CONAS. Przypuszczenie to wzięło się z tego, że krążowniki rakietowe o zbliżonych wymiarach typu Kirov otrzymały napęd właśnie w systemie CONAS. W rzeczywistości typ Kuznetsov napędzany jest czterema turbinami parowymi o łącznej mocy 200000 KM. System ten daje maksymalną prędkość rzędu 29 węzłów i maksymalny zasięg 8500 Mm przy szybkości 18 węzłów. Wraz ze wzrostem prędkości maleje zasięg, który przy maksymalnej prędkości równy jest 3850 Mm.
Gdy pojawił się projekt 1143.5 Kreml ruszyły również prace nad nowymi samolotami pokładowymi, które miały zostać zaokrętowane na nowych lotniskowcach. Zaprojektowanie i skonstruowanie nowych maszyn pokładowych było bardzo wskazane, gdyż dotychczasowe samoloty Rosyjskiej Marynarki Wojennej był mocno przestarzałe. Docelowo okręt miał otrzymać maszyny Yakovlev Yak-141, jednak program budowy tych samolotów skasowano z uwagi na brak funduszy. Podobnie sprawa miała się w przypadku skonstruowania morskiej wersji myśliwca Mikoyan MiG-29N Fulcrum. Ostatecznie rosyjski lotniskowiec wyposażono w 16 myśliwców Yakovlev Yak-41M Freestyle i 12 myśliwców Sukhoi Su-27K Flanker. Samoloty te mozna również wykorzystać do zadań szturmowych. Uzupełnieniem grupy lotniczej jest 18 śmigłowców Kamov Ka-27 PLO Helix, 4 śmigłowce Kamov Ka-27 Helix i 2 śmigłowce Kamov Ka-27 S Helix.
Pokład startowy lotniskowca typu Kuznetsov ma powierzchnię 14700 metrów kwadratowych i nie jest wyposażony w katapulty. Start samolotom ułatwia zainstalowana na dziobie rampa "ski jump" o kącie podniesienia 12 stopni. Na prawej burcie przed i za nadbudówką znajdują się dwie windy, które łączą pokład z hangarem o długości 152 metrów i szerokości 26 metrów.
Lotniskowiec "Admiral Kuznetsov" wydaje się klasycznym lotniskowcem, jednak w odróżnieniu na przykład od okrętów amerykańskich tej klasy, posiada on bardzo silne uzbrojenie rakietowe, które wykorzystywane jest nie tylko do działań defensywnych. Okręt jest przystosowany do zwalczania celów nawodnych, podwodnych i powietrznych, jednak głównym przeznaczeniem typu Kuznetsov są działania wspomagające okręty podwodne z rakietami balistycznymi.
Przeciwko okrętom nawodnym wykorzystywane są pociski 3M-45 (SS-N-19 Shipwreck). Pionowe wyrzutnie VLS (Vertical Launching System) systemu P-700 (3K-45) Granit przeciwokrętowych rakiet 3M-45 (SS-N-19 Shipwreck) zostały umiejscowione w dziobowej części pokładu startowego przed rampą "ski jump".
Obronę przeciwlotniczą zapewniają pociski 3M-95 (9M-330-2) (SA-N-9 Gauntlet), które odpalane są z czterech wyrzutni VLS systemu 3K-95 Kinzhal. Pociskami tymi kierują 4 radary MR-360 Podkat (Cross Sword). Uzbrojenie obrony bezpośredniej złożone jest z ośmiu systemów 3R-87E Kortik (Kashtan / CADS-N-1). Każdy z tych systemów składa się z rakiet 3M087 (9M-311) (SA-N-11 Grison) i dwóch działek 30 mm. model Gsh-6-30K. Prócz tego wyposażenie obejmuje moduł kierowania ogniem 3R-87E1 (Hot Flash / Hot Spot) składający się z radaru i systemu optronicznego. Poza systemami 3R-87E Kortik (Kashtan / CADS-N-1) okręt projektu 1143.5 Kreml wyposażony jest również w 6 działek obrony bezpośredniej AK-630. Bierną ochronę przed nadlatującymi pociskami przeciwokrętowymi zapewnia kompleks Sozbezie-BR złożony z systemów przeciwdziałania elektronicznego Bell Nip i Cross Loop oraz odbiorników emisji sygnałów radarowych i elektronicznych Wine Glass, Flat Track i Bell Push. Łącznie typ Kuznetsov posiada 12 wyrzutni pułapek termicznych, z czego dwie to model PK-2, a reszta PK-10.
Co ciekawe klasyczny rosyjski lotniskowiec posiada uzbrojenie zwalczania okrętów podwodnych. Składa się ono z dwóch wyrzutni RBU-1200 dla rakietowych bomb głębinowych RGB-60. Równie ciekawym elementem wyposażenia jest przewidziane miejsce na hydrolokator. Typ Kuznetsov otrzymał kompleks Zvezda-2 z hydrolokatorem kadłubowym aktywnym MGK-345 Bronza (Ox Yoke).
Obserwacją przestrzeni powietrznej zajmuje się trójwspółrzędny radar MR-710 Fregat-MA (TopPlate) i 2 radary MR-320 Topaz (Strut Pair), które także dozorują przestrzeń nawodną. Ostatni okręt typu Kiev "Admiral Gorshkov" był pierwszym rosyjskim okrętem, który otrzymał zintegrowany system z siecią fazową Sky Watch będący odpowiednikiem amerykańskiego systemu Aegis i europejskiego APAR (Active Phased Array Radar). Jednak z powodu braku funduszy system ten nigdy nie został uruchomiony i dopiero na typie Kuznetsov ta sztuka sie udała. Do nawigacji zostały zastosowane 3 radary Palm Frond.
Obecnie lotniskowiec "Kuznetsov" jest jedyną jednostką tego typu służącą we flocie rosyjskiej. W grudniu 1995 roku lotniskowiec wyruszył na Morze Śródziemne w celu odbycia rejsu treningowego, na którym okazało się, że jednostka ma problemy z napędem. Po powrocie do portu oczekiwała na naprawę usterki, która z powodu braku pieniędzy nie mogła zostać usunięta aż do lipca 2000 roku. Pod koniec 2000 roku lotniskowiec miał zostać odesłany do Floty Śródziemnomorskiej, lecz katastrofa okrętu podwodnego "Kursk", należącego do typu Oscar, i akcja ratunkowa przeprowadzona w sierpniu przekreśliła te plany. Na wiosnę 2002 roku ponownie miano zamiar odesłać okręt na Morze Śródziemne, lecz tym razem kolejne kłopoty z napędem uniemożliwiły to, a okręt trafił do suchego doku, gdzie usterka miała zostać usunięta do sierpnia 2003 roku.
Zupełnie inny los spotkał bliźniaczy okręt "Varyag", którego budowa rozpoczęła się w grudniu 1985 roku w stoczni Nikolayev. Początkowo jednostka nosiłanazwę "Riga", którą zmieniono w sierpniu 1990 roku. Wodowanie lotniskowca nastąpiło w listopadzie 1988 roku, jednak pod koniec roku 1991 rosyjskie Ministerstwo Obrony wstrzymało finansowanie budowy i prace przy "Varyag" zostały wstrzymane. W 1992 roku lotniskowiec był ukończony w 70%, a koszt całkowity jednostki szacowano na 2,4 miliarda dolarów. Do ukończenia budowanego lotniskowca potrzeba było jeszcze około 500 milionów dolarów. Po rozpadzie Związku Radzieckiego nieukończony lotniskowiec przejęła Ukraińska Marynarka Wojenna. Ukraiński rząd postanowił sprzedać okręt w 1996 roku, jednak ostatecznie nie udało się tego zrobić. Dopiero w marcu 1998 roku ogłoszono, że jednostka została sprzedana chińskiej firmie Agencia Turistica e Diversoes Chong Lot Limitada, która była zarejestrowana na Makau. Wartość transakcji wyniosła 20 milionów dolarów, a w umowie zastrzeżono, że lotniskowiec nie może zostać wykorzystany do celów militarnych. Deklarowane plany w stosunku do jednostki przewidywały przebudowę "Varyag" na hotel i kasyno.
Okręt obsadziła chińska załoga i w lipcu 2000 roku próbowała przepłynąć cieśninę Bosfor, jednak władze tureckie powołując się na konwencję z 1936 roku nie przepuściły lotniskowca. Dopiero w październiku 2001 roku "Varyag" opuścił Morze Czarne, a następnie zawinął do chińskiego portu w Dalian nad Morzem Żółtym. Obecnie "Varyag" cumuje w porcie w Dalian i znajduje się pod silna strażą wojskową. Deklarowana chęć przerobienia jednostki na pływające centrum rozrywki i gier okazała się tylko przykrywką mającą ułatwić Chińczykom pozyskanie lotniskowca. Obecnie chińscy specjaliści studiują szczegóły konstrukcji okrętu i nie jest wykluczone, że z pomocą Rosjan Chińska Republika Ludowa wznowi prace wykończeniowe na jednostce, która dałaby flocie ogromną przewagę nad siłami tajwańskimi.
|
