|
|
|
|
Typ Spruance (DD)
| opis | dane taktyczno-techniczne | rysunki | lista okrętów |
ostatnia aktualizacja: 02.08.2004 r.
|
|
OPIS:
|
|
Pod koniec lat 60-tych XX wieku Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych zaczęła poszukiwać okrętu, którego podstawowym zadaniem byłaby walka z okrętami podwodnymi, i który stanowiłby ważny element eskorty grup lotniskowcowych. Dodatkowo zastanawiano się już nad jednostką, która miałaby zastąpić okręty typów Gearing i Sumner, które wybudowano w czasie drugiej wojny światowej, a których koniec czasu eksploatacji przypadał na początek lat 70-tych XX wieku.
Projekt nowego okrętu, który spełniałby wymagania postawione przez amerykańską flotę został określony jako DDX. W wyniku tego programu powstały okręty typu Spruance. Amerykanie chcieli maksymalnie obniżyć koszty budowy tych jednostek, dlatego ich budowę zlecono tylko jednej stoczni Ingalls Shipbuilding w Pascagoula, która zainwestowała sporo pieniędzy w urządzenia potrzebne do budowy typu Spruance.
Kadłub tych jednostek był nowatorską konstrukcją, która całkowicie zerwała z konstrukcjami budowanymi w przeszłości. Nowy kadłub dawał bardzo duże możliwości i swobodę w przyszłym wprowadzaniu różnego rodzaju zmian i modernizacji. Marynarka Wojenna USA planowała, że niszczyciele typu Spruance będą służyć w pierwszej linii przez 30 lat. Przez ten okres okręty powinny być stale unowocześniane w miarę pojawiania się nowych systemów elektronicznych i uzbrojenia. Bardzo ważne było również obniżenie kosztów eksploatacji niszczycieli, dlatego zastosowano blokową nadbudówkę, która oprócz niskich kosztów budowy zapewniała więcej przestrzeni do zagospodarowania i znacznie ułatwiała modernizację. Oczywiście konstruktorzy nie zapomnieli pozostawić wolnych przestrzeni dla nowo projektowanych systemów. Nowatorstwo niszczycieli typu Spruence okazało się na tyle opłacalne, że nowa konstrukcja okazała się bardzo udana i posłużyła jako podstawa do zaprojektowania krążowników rakietowych typu Ticonderoga.
Budowa pierwszego niszczyciela typu Spruance ruszyła w listopadzie 1972 roku. Wodowanie nastąpiło w tym samym miesiącu roku 1973, a przekazanie okrętu amerykańskiej flocie odbyło się 20 września 1975 roku.
Jednostki typu Spruance były pierwszymi amerykańskimi okrętami, które napędzane były turbinami gazowymi. Jednostkę napędową zaprojektowano w systemie COGAG, a składały się na nią 4 turbiny gazowe General Electric LM 2500 o łącznej mocy 106400 KM.
Początkowo jedynymi widocznymi systemami uzbrojenia były dwie armaty United Defense 127 mm. model Mk 45 i wyrzutnia Mk model 112 dla rakietotorped firmy Honeywell (obecnie ATK - Alliant TechSystems) model RUR-5 ASROC (Anti-Submarine ROCket). Biorąc pod uwagę koszty i rozmiary jednostki ze strony opinii publicznej posypały się krytyczne uwagi, które w rzeczywistości nie miały pokrycia, gdyż wszystkie systemy zwalczania okrętów podwodnych były ukryte w kadłubie i nadbudówkach. Dla przykładu pod wyrzutnią model Mk 112 dla rakietotorped firmy Honeywell model RUR-5 ASROC znajduje się magazyn, który mieści 24 rakietotorpedy. Ładowanie wyrzutni odbywało się automatycznie. Kolejnym systemem zwalczania okrętów podwodnych były dwie wyrzutnie torped 324 mm. model Mk 32, które zamontowane były w kadłubie w jego rufowej części. Cały zapas torped firmy Honeywell Defense Systems (obecnie ATK - Alliant TechSystems) serii Mk 46 zamykał się w liczbie sześciu sztuk. W części rufowej jednostki znajdowało się lądowisko i hangar dla dwóch śmigłowców Kaman SH-2F Seasprite LAMPS 1. Wykrywaniem nieprzyjacielskich okrętów podwodnych zajmował się hydrolokator kadłubowy pasywno-aktywny AN/SQS-53B, który na późniejszych niszczycielach zastąpiono nowszą wersją AN/SQS-53C. Na rufie znajdował się hydrolokator holowany pasywny AN/SQR-19 TACTAS (Tactical Towed Array System), który służył do wykrywania okrętów podwodnych na bardzo dużych odległościach. Całość systemów wykrywania okrętów podwodnych była podczepiona pod system kierowania uzbrojeniem zwalczania okrętów podwodnych Mk 116 Mod 5.
Uzbrojenie przeciwokrętowe było skromne i składało się jedynie z dwóch armat United Defense 127 mm. model Mk 45, z których jedna znajdowała się na dziobie, a druga na rufie. Kierowaniem ogniem tej artylerii zajmowały się radary Lockheed Martin AN/SPG-60 STIR (Separate Tracking and Illuminating Radar) i dozoru nawodnego Northrop Grumman Norden Systems AN/SPQ-9A, które współpracowały z system Mk 86. Armaty kalibru 127 mm. dobrze sprawdzały się w operacjach wsparcia ogniowego NGFS (Naval Gun-Fire Support) i obrony przeciwlotniczej.
Zaraz za rufową armatą zainstalowano wyrzutnię model Mk 25 dla przeciwlotniczych rakiet firmy Raytheon model RIM-7E Sea Sparrow. Pociskami tymi kierował radar wykorzystujący system Mk 91. Z tym systemem współpracował inny system Mk 23 TAS (Target Acquisition System). Bierną ochronę przeciwlotniczą zapewniał system przeciwdziałania elektronicznego Raytheon AN/SLQ-32. Zanim pojawił się ulepszony system AN/SLQ-32(V)2 na jednostkach typu Spruance instalowany był odbiornik emisji sygnałów radarowych i elektronicznych WLR-1. Gdy system SLQ-32(V)2 był już dostępny i instalowany na kolejnych budowanych jednostkach, odbiornik WLR-1 przestał być montowany. Jedynie na USS David R. Ray (DD 971) i USS O'Brien (DD 975) znajdował się zarówno system przeciwdziałania elektronicznego Raytheon AN/SLQ-32(V)2 oraz odbiornik emisji sygnałów radarowych i elektronicznych WLR-1.
Obserwacją przestrzeni powietrznej zajmował się radar Lockheed Martin AN/SPS-40. Do dozoru nawodnego wykorzystywano radar ISC Cardion AN/SPS-55. Na szczycie drugiego masztu znajdowała się antena URN-20 systemu nawigacyjnego Tacan. Na dachu mostka kapitańskiego zainstalowano radar nawigacyjny Raytheon AN/SPS-64(V)9. Informacje ze wszystkich czujników i systemów spływały do systemu dowodzenia NTDS (Naval Tactical Data Systems).
Od połowy lat 80-tych XX wieku, jednostki typu Spruance przechodziły gruntowną modernizację, podczas której okręty zostały dozbrojone i wyposażone w nowocześniejsze systemy elektroniczne. Radary obserwacji nawodnej i powietrznej pozostały bez zmian i jedynie na USS Hayler (DD 997) pojawił się nowy radar dozoru powietrznego Raytheon AN/SPS-49(V)2.
Wydatnie wzmocnione zostały systemy przeciwokrętowe. Za bryłą przedniego komina zainstalowano dwie wyrzutnie dla rakiet firmy Boeing model RGM-84 Harpoon. System kontroli armat kalibru 127 mm. został rozwinięty do systemu Mk 86 Mod. 3, natomiast na okręcie USS Briscoe (DD 977) do Mk 86 Mod. 10. Na dziobie zlikwidowana została wyrzutnia model Mk 112 dla rakietotorped firmy Honeywell model RUR-5 ASROC. W jej miejscu pojawiła się pionowa wyrzutnia Martin Marietta Mk 41 VLS (Vertical Launching System), która miała 61 silosów. Wystrzeliwano z niej rakietotorpedy firmy Goodyear Aerospace Corporation (obecnie Lockheed-Martin) model RUM-139 VL-ASROC (Vertical Lanuch Anti-Submarine ROCket) i pociski firmy Raytheon model RGM-109 TLAM (Tomahawk Land Attack Missile), które umożliwiły typowi Spruance atakowanie nieprzyjacielskich celów położonych w głębi lądu. Pociski te wystrzeliwane były przy pomocy systemu SWG-3B. Niszczyciele mogły być również uzbrojone w rakiety firmy Raytheon model RGM-109B TASM (Tomahawk Anti-Ship Missile). Dzięki nim zasięg systemów przeciwokrętowych był bardzo duży.
Pionowej wyrzutni Martin Marietta Mk 41 VLS nie otrzymało 7 okrętów. Na tych niszczycielach system model Mk 112 dla rakietotorped firmy Honeywell model RUR-5 ASROC pozostał na swoim miejscu, jednak mimo to jednostki te zostały dozbrojone w manewrujące rakiety firmy Raytheon model RGM-109 TLAM. Pociski te odpalane były z dwóch poczwórnych wyrzutni Mk 44, a systemem kontrolującym rakiety był SWG-2A. Po krótkim czasie system z wyrzutniami Mk 44 został dezaktywowany, ale wyrzutnie pozostały na tych jednostkach, a były to USS Comte De Grasse (DD 974), USS Merrill (DD 976), USS Conolly (DD 979), USS John Rodgers (DD 983), USS Leftwich (DD 984), USS Harry W. Hill (DD 986) i USS Ingersoll (DD 990). W wyrzutnie Mk 44 był wyposażony także okręt USS Deyo (DD 989), jednak po dezaktywacji tego systemu zainstalowano na tej jednostce wyrzutnię Martin Marietta Mk 41 VLS.
Unowocześnieniu i wzmocnieniu uległy systemy obrony przeciwlotniczej. Stara wyrzutnia model Mk 25 została zastąpiona nowym systemem model Mk 29 GMLS (Guided Missile Launching System) dla rakiet firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow. Wszystkie niszczyciele typu Spruance dozbrojono w 2 systemy obrony bezpośredniej w postaci działek kalibru 20 mm. firmy Raytheon/General Dynamics model Mk 15 Phalanx Block 1. W planach modernizacji początkowo zakładano, że dodatkowym systemem obrony na krótkim dystansie będą dwie wyrzutnie Mk 49 dla rakiet firmy Raytheon model RIM-116 RAM (Rolling Airframe Missile). Ostatecznie z tego pomysłu zrezygnowano na początku lat 90-tych XX wieku i tylko 7 jednostek USS Oldendorf (DD 972), USS John Young (DD 973), USS Briscoe (DD 977), USS Nicholson (DD 982), USS Cushing (DD 985), USS Thorn (DD 988) i USS Fife (DD 991) otrzymały tylko 1 system z pociskami firmy Raytheon model RIM-116 RAM. Bierne systemy obrony przeciwlotniczej również zostały rozbudowane. System przeciwdziałania elektronicznego Raytheon AN/SLQ-32(V)2 został zastąpiony nowszą wersją AN/SLQ-32(V)3 lub AN/SLQ-32(V)5. W połowie lat 90-tych XX wieku zainstalowano system AN/SYQ-17 RAIDS (Rapid Antiship missile Integrated Defense System), który koordynuje działanie wszystkich systemów obronnych okrętu. Wraz z tym systemem pojawiły się 4 wyrzutnie pułapek termicznych Sippican Hycor Mk 36 Super RBOC (Rapid Blooming Offboard Chaff).
Duże zmiany zaszły w systemach zwalczania okrętów podwodnych. Praca wszystkich sensorów wykrywania okrętów podwodnych została podporządkowana systemowi pasywno-aktywnemu Lockheed Martin AN/SQQ-89. Pokład lotniczy i hangar zostały przystosowane do prowadzenia operacji ze śmigłowcami Sikorsky SH-60B Seahawk LAMPS 3. Do komunikacji między okrętem a śmigłowcem zainstalowano system AN/SQQ-28. Lądowisko wyposażono w system wspomagający lądowanie przy złej pogodzie i wprowadzanie do hangaru RAST (Rapid Haul Down and Traversing System). System ten można zastosować przy przechyłach bocznych dochodzących do 28 stopni i przegłębieniach na rufę i dziób do 5 stopni. Na 15 okrętach hangar został poszerzony, tak że jego prawa ściana zrównała się z pionową płaszczyzną kadłuba. Umożliwiło to zaokrętowanie dwóch, a nie jednego śmigłowca Sikorsky SH-60B Seahawk LAMPS 3. Zmiana wielkości hangaru objęła okręty USS Peterson (DD 969), USS Oldendorf (DD 972), USS Comte De Grasse (DD 974), USS Merrill (DD 976), USS Briscoe (DD 977), USS Stump (DD 978), USS Conolly (DD 979), USS Nicholson (DD 982), USS John Rodgers (DD 982), USS Cushing (DD 985), USS O'Bannon (DD 987), USS Deyo (DD 989), USS Ingersoll (DD 990), USS Fletcher (DD 992) i USS Hayler (DD 997).
W momencie oddania do służby niszczycieli typu Spruance ich wyporność pełna wynosiła około 7000 ton. Po wprowadzeniu wszystkich modernizacji wyporność ta zwiększyła się do 9300 ton.
W 1998 roku podjęto decyzję o wycofaniu ze służby siedmiu niszczycieli typu Spruance, które podczas modernizacji nie otrzymały pionowej wyrzutni Martin Marietta Mk 41 VLS. Okręty te znajdowały się w szeregach Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych tylko przez dwie dekady. Ich wycofanie było spowodowane tym, że pojawił się nowy niszczyciel rakietowy typu Arleigh Burke. Na przełomie 2000 i 2001 roku wycofano kolejne 2 niszczyciele USS Caron (DD 970) i USS Moosbrugger (DD 980). W rok później Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych zdecydowała o wycofaniu ze służby pozostałych okrętów typu Spruance do 2006 roku. Dla tych niszczycieli nie został przewidziany program wydłużenia czasu służby, gdyż koszty takiej modernizacji byłyby niewspółmiernie duże do możliwości bojowych. Ze względu na rozmiary i dużą liczebność załogi koszt utrzymania również był wysoki i z ekonomicznego punktu widzenia pozostawienie jednostek w służbie było nieopłacalne, szczególnie że we flocie pojawiły się nowe niszczyciele typu Arleigh Burke. Tak więc typ Spruance został wycofany z szeregów floty zgodnie z planowanym czasem służby, który wynosił 30 lat.
|
|
|
|