|
|
Okręty rosyjskie:
Okręty chińskie:
|
Niszczyciele typu Sovremenny, w Rosji oznaczone jako projekt 956 Sarych, początkowo otrzymały oznaczenie NATO w postaci Bal-Com 2 (Balitic Combatant). Okręty te zostały opracowane w latach 70-tych XX wieku, a ich bodową zajęła się stocznia imienia Żdanowa w Leningradzie, obecnie Siewiernaja Wierf w Petersburgu.
Projekt 956 Sarych opracowany został równolegle z programem 1155 Fregat, reprezentowanym przez niszczyciele typu Udaloy, które wyspecjalizowane są w walce z okrętami podwodnymi. Głównym przeznaczeniem typu Sovremenny są ofensywne działania przeciwko nieprzyjacielskim siłom nawodnym, przez co oba typy znakomicie się uzupełniają, tworząc trzon okrętów eskortowych Rosyjskiej Marynarki Wojennej. Dodatkowo jednostki projektu 956 Sarych posiadają pewne możliwości walki z okrętami podwodnymi i przeciwpowietrznej, a także są zdolne do przeprowadzania operacji ostrzału celów lądowych.
Okręty te posiadają dużą przestrzeń wewnętrzną, znacznie większą niż na poprzednich typach radzieckich konstrukcji, i niewiele mniejszą niż na typie Spruance, który jest amerykańskim równoważnikiem typu Sovremenny. Kadłub projektu 956 Sarych został przejęty od krążowników typu Kresta II, która również była budowana przez stocznię imienia Żdanowa w Leningradzie. Budowa pierwszego niszczyciela typu Sovremenny rozpoczęła się w 1977 roku, natomiast wodowanie jednostki odbyło się w listopadzie roku 1978.
Pierwsza zbudowana jednostka o nazwie "Sovremenny" została zaobserwowana na Zachodzie w 1980 roku na wodach Bałtyku podczas prób turbin parowych, których łączna moc wynosi 102000 KM., co pozwala osiągnąć prędkość maksymalną rzędu 33 węzłów i przyspieszenie od 10 węzłów do maksymalnej prędkości w mniej niż dwie minuty. Zastosowanie tego rodzaju napędu stanowi spore zaskoczenie, gdyż w przypadku wielu poprzednich tak dużych radzieckich okrętów wykorzystywano turbiny gazowe. Podczas tych prób niszczyciel nie był jeszcze uzbrojony, a w pełnej gotowości bojowej pojawił się w składzie Floty Bałtyckiej w roku 1982.
Jednostki należące do typu Sovremenny zostały wybudowane w dwóch różnych wersjach, z których pierwsza nosi oznaczenie 956 Sarych, a druga 956A Sarych, natomiast trzecia wersja okrętu obecnie jest w budowie dla Chińskiej Marynarki Wojennej i nosi oznaczenie 956E Sarych.
Do pierwszej serii niszczycieli należy 14 okrętów, z których pierwsze 3 wcielone do służby wyposażone są w przeciwokrętowy system rakietowy P-80 (3K-80) Moskit (Zubr), podczas gdy pozostałe jednostki posiadają nowszą wersję P-100/P-270 (3K-82) Moskit-M, podobnie jak niszczyciele kolejnej wersji 956A Sarych. Na wszystkie okrętach typu Sovremenny wykorzystywane są rakiety 3M-80E (SS-N-22 Sunburn). Rakiety te otrzymują informacje o celu od umieszczonego nad pomostem radaru Minierał-ME (Band Stand). Uzbrojenie przeciwokrętowe uzupełniają dwie armaty 130 mm. model AK-130, które umieszczone są po jednej na rufie i dziobie.
Obronę przeciwpowietrzną zapewniają dwie wyrzutnie 3S-90 systemu 9K-90 M-22 Uragan, z których odpalane są pociski 9M-38 (SA-N-7 Gadfly) na okrętach 956 Sarych. Na okrętach w wersji 956A Sarych wykorzystywane są rakiety 9M-38E-1 (SA-N-12 Grizzly). Sześć radarów MR-90 Oriech (Front Dome) zajmuje się kierowaniem pocisków przeciwlotniczych SA-N-7 i SA-N-12. Do obrony bezpośredniej wykorzystywane są 4 działka 30 mm. model AK-630, które kierowane są za pomocą dwóch radarów MR-123 Vympel (Bass Tilt).
Uzbrojenie przeciwko okrętom podwodnym jest takie samo na wszystkich wersjach typu Sovremenny i obejmuje dwie wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych RBU-1000 z zapasem 120 rakiet, oraz dwie wyrzutnie torped 533 mm. model 53 dla torped M-57. Oprócz tego jednostki wyposażone są w pokład lotniczy i hangar dla jednego śmigłowca Kamov Ka-25 Hormone B, lub Kamov Ka-27 Helix.
Głownym radarem zainstalowanym na typie Sovremenny jest trójwspółrzędny radar dozoru powietrznego MR-760 Fregat-MA (Top Plate), jednak niektóre jednostki w wersji 956 Sarych zamiast niego posiadają trójwspółrzędny radar MR-750 Fregat (Top Steer), lub MR-710 Fregat-M (Plate Steer).
W planach Rosyjskiej Marynarki Wojennej było wprowadzenie do służby znacznie ulepszonego, nowocześniejszego niszczyciela typu Sovremenny II, noszącego oznaczenie 956.1 Sarych. Jednostka między innymi miała być wyposażona w nowoczesny napęd w systemie COGAG, wyrzutnie KT-190 systemu P-100/P-270 (3K-82) Moskit-M dla rakiet 3M-80E (SS-N-22 Sunburn), lub całkiem możliwe zamiast tego pionowe wyrzutnie VLS (Vertical Launching System) systemu P-800 (3K-55) Yakhont dla rakiet 3M-55 (SS-N-26), i system obrony bezpośredniej 3R-87E Kortik (Kashtan / CADS-N-1), składający się z dwóch modułów, z których każdy wyposażony jest w rakiety 3M-87 (9M-311) (SA-N-11 Grison), dwa działka 30 mm. model Gsh-6-30K i w moduł kierowania ogniem 3R-86E1 (Hot Flash / Hot Spot), składający się z radaru i systemu optronicznego. System ten miał zastąpić 4 działka 30 mm. model AK-630. Z powodów finansowych typ Sovremenny II został tylko na papierze, jednak w przyszłości możliwy jest powrót do realizacji projektu 956.1 Sarych.
Po przemianach ustrojowych w byłym Związku Radzieckim na przełomie lat 80-tych i 90-tych XX wieku, pojawiły się problemy z finansowaniem aktualnie budowanych okrętów w wersji 965A Sarych, co spowodowało wstrzymanie prac na jednostkach "Yekateringburg", "Alexander Nevsky" i "Buliny", z których pierwsze dwie były ukończone odpowiednio w 65% i 35%. Na szczęście dla Rosjan, na niedokończone okręty pojawił się kupiec, którym były Chiny, co pozwoliło dokończyć 2 budowane niszczyciele "Yekateringburg" i "Alexander Nevsky". Za obie jednostki Chińczycy zapłacili sumę 1 miliarda dolarów, co daje bardzo niską cenę 500 milionów dolarów za jeden tak duży okręt. Dodatkowo chińsko-rosyjska umowa obejmowała również przeszkolenie chińskich załóg nowych jednostek. Możliwość dokończenia budowanych niszczycieli projektu 956A Sarych pozwoliła stoczni w Petersburgu przetrwać trudny okres w swej historii, oddalając widmo prawdopodobnego upadku.
Chiska Marynarka Wojenna wyraziła chęć kupna trzeciej nieukończonej jednostki "Buliny", jednak wycofała się ze swych zamiarów w momencie, gdy strona rosyjska nie zgodziła się na sprzedaż okrętu wraz z wyposażeniem potrzebnym do obsługi śmigłowca Kamov Ka-28, którego cena miała zawierać się w standartowej cenie typu Sovremenny.
Dokończone dla Chin jednostki zostały przemianowane na "Hangzhou" i "Fuzhou", a ich wcielenie do służby odbyło się odpowiednio w grudniu 1999 roku i w tym samym miesiącu roku 2000. Obie jednostki przydzielono do Floty Południowej z bazą w Zhanjiang, w prowincji Guangdong. Decyzja o zakupieniu w Rosji dwóch okrętów typu Sovremenny zbiegła się ze wcieleniem do służby jednostki "Qingdao", należącej do typu Luhu, w Chinach znanej jako Typ 052. Jako że główne zadanie zwalczania nieprzyjacielskich celów nawodnych stojące przed typem Luhu i ex. rosyjskimi niszczycielami dublowało się, podjęto decyzję o nie wprowadzaniu w szeregi floty kolejnych jednostek Typu 052, tym bardziej że ich wyporność jest o około 2000 ton mniejsza, co ma wpływ na pełnomorskie możliwości operacyjne.
Uzbrojenie chińskich niszczycieli projektu 956A Sarych niczym nie odbiega od wyposażenia jednostek rosyjskich, a jedyną różnicą jest uzbrojenie w eksportową wersję pocisków przeciwlotniczych 9M-38 (SA-N-7 Gadfly), zamiast w 9M-38E-1 (SA-N-12 Grizzly).
Niszczyciele typu Sovremenny w znaczący sposób wzmocniły arsenał Chińskiej Marynarki Wojennej, stanowiąc bardzo ważny komponent w nowo tworzonej pełnomorskiej flocie, obok takiego typu, jak Lujang. Warto zaznaczyć, że "Hangzhou" był pierwszym tak dużym okrętem w całej historii chińskiej floty, jaki kiedykolwiek znalazł się w jej składzie.
W roku 2002 Chińczycy zamówili kolejne dwie jednostki typu Sovremenny, które oznaczone są jako 956E Sarych. Obecnie znajdują się one w budowie i do 2010 roku powinny znaleźć się w służbie. Ich uzbrojenie będzie różniło się od będących już w służbie "Hangzhou" oraz "Fuzhou" tym, że zamiast przeciwokrętowych pocisków 3M-80E (SS-N-22 Sunburn) wystrzeliwanych z wyrzutni KT-190 systemu P-100/P-270 (3K-82) Moskit-M znajdą się rakiety 3M-24 (SS-N-25 Switchblade) korzystające z czterech wyrzutni KT-184 systemu Uran, natomiast dwie wyrzutnie 3S-90 systemu 9K-90 M-22 Uragan zostaną zastąpione wyrzutniami VLS systemu 9K-37 dla przeciwlotniczych rakiet 9M-38E-1 (SA-N-12 Grizzly).
Okręty typu Sovremenny są na tyle udanymi jednostkami, że z powodzeniem będą służyć we flocie chińskiej i rosyjskiej jeszcze przez wiele lat, jednak dużym minusem jest specyfika konstrukcji, którą jest bardzo ciężko unowocześniać wraz z postępem technologicznym.
|
