|
|
Okręty w służbie holenderskiej:
Okręty w służbie greckiej:
Okręty w służbie Zjednoczonych
Emiratów Arabskich:
|
Począwszy od 1975 roku w marynarce wojennej Holandii rozpoczął się proces reorganizacji, który trwał do 1983 roku. Zmiany organizacyjne, mające na celu przystosowanie floty do wyspecjalizowanego zadania zwalczania radzieckich okrętów podwodnych na swoich trasach w kierunku rejonów patrolowania na Atlantyku, w istotny sposób zacieśniły i wpłynęły na poprawienie efektywności współpracy holenderskiej floty z sojusznikami w ramach struktur NATO (North Atlantic Treaty Organization). W wyniku zmian utworzone zostały trzy zespoły okrętów, z których każdy posiadał własną jednostkę flagową, sześć fregat zwalczania okrętów podwodnych oraz okręty pomocnicze. Dwa z tych zespołów podległe były dowództwu Paktu Północnoatlantyckiemu, natomiast jeden znajdował się wyłącznie pod jurysdykcją marynarki wojennej Holandii.
By wykonać zaplanowaną restrukturyzację i sprostać stawianym zadaniom marynarka wojenna Holandii zmuszona została do zmodernizowania swojej floty, w której służyły dwa zasadnicze typoszeregi okrętów. Do pierwszego z nich należały korwety typu Wolf, które zbudowano w latach 1952 - 1954 w stoczniach w Stanach Zjednoczonych, w ramach funduszy wzajemnej pomocy wojskowej MDAP (Mutual Defence Assistance Programme). Były to jednostki, które nie prezentowały sobą dużej wartości bojowej. Ich uzbrojenie pamiętało czasy drugiej wojny światowej, a dzielność morska pozostawiała wiele do życzenia. Z tego względu okręty te mogły pełnić jedynie służbę dozorową w strefie ekonomicznej, gdyż w szczególności praktycznie nie nadawały się do poszukiwania nowoczesnych nieprzyjacielskich okrętów podwodnych. Do drugiego typoszeregu należały fregaty typu Van Speijk, które były jednostkami znacznie nowocześniejszymi, odpowiadającymi ówczesnym standardom. Zbudowano je w latach 1962 - 1967 w holenderskich stoczniach Nederlandse Dok en Scheepsbouw Mij w Amsterdamie oraz Koninklijke Maatschappij de Schelde w Vlissingen, znanym również jako Flushing. Fregaty typu Van Speijk poddano modernizacji w latach 1976 - 1983, co wydłużyło ich okres służby w holenderskiej flocie do drugiej połowy lat 80-tych XX wieku.
W celu zastąpienia nowymi jednostkami wysłużonych już okrętów, holenderska flota podjęła współpracę z marynarką wojenną Wielkiej Brytanii. Dotyczyła ona budowy jednostek, mających być następcami fregat typu Leander, które w Holandii znane były jako typ Van Speijk. Kooperacja jednak szybko się zakończyła, gdyż obie strony nie mogły dojść do porozumienia w sprawie wymagań taktyczno-technicznych. Tym samym holenderscy konstruktorzy, podobnie jak brytyjscy, rozpoczęli prace na własną rękę nad projektem narodowym, tworząc fregaty typu Kortenaer, znane także jako typ S (Standaard fregat). Okręty te miały stanowić uzupełnienie dla sześciu jednostek typoszeregu Ven Speijk. Łącznie w trzech zespołach miało znaleźć się 18 fregat zwalczania okrętów podwodnych, z których 12 miało należeć do nowego typu Kortenaer.
Wybudowanie okrętów typu S zlecone zostało dwóm stoczniom. Pierwsza z nich Koninklijke Maatschappij de Schelde w Vlissingen skonstruowała osiem okrętów, rozpoczynając pracę w kwietniu 1975 roku, kiedy położona została stępka pod pierwszą jednostkę Hr. Ms. Kortenaer (F 807), której wodowanie nastąpiło w grudniu 1976 roku. Poza tym na pochylniach w Vlissingen skonstruowano jednostki Hr. Ms. Callenburgh (F 808) (położenie stępki: wrzesień 1975 roku, wodowanie: marzec 1977 roku), Hr. Ms. Van Kinsbergen (F 809) (położenie stępki: wrzesień 1975 roku, wodowanie: kwiecień 1977 roku), Hr. Ms. Banckert (F 810) (położenie stępki: luty 1976 roku, wodowanie: wrzesień 1978 roku), Hr. Ms. Piet Heyn (F 811) (położenie stępki: kwiecień 1977 roku, wodowanie: czerwiec 1978 roku), Hr. Ms. Abraham Crijnssen (F 816) (położenie stępki: październik 1978 roku, wodowanie: maj 1981 roku), Hr. Ms. Jan van Brakel (F 825) (położenie stępki: listopad 1979 roku, wodowanie: maj 1981 roku) oraz Hr. Ms. Pieter Florisz (F 826) (położenie stępki: styczeń 1981 roku, wodowanie: maj 1982 roku). Druga stocznia Dok en Werfmaatschappij Wilton-Fijenoord w Schiedam (część metropolii rotterdamskiej) wybudowała dwie fregaty o nazwach Hr. Ms. Philips van Almonde (F 823) (położenie stępki: październik 1977 roku, wodowanie: sierpień 1979 roku) i Hr. Ms. Bloys van Treslong (F 824) (położenie stępki: maj 1978 roku, wodowanie: listopad 1980 roku).
Łącznie stocznie Koninklijke Maatschappij de Schelde w Vlissingen oraz Dok en Werfmaatschappij Wilton-Fijenoord w Schiedam skonstruowały dla holenderskiej floty 10 okrętów typu Kortenaer, co było liczbą o dwa mniejszą od pierwotnie planowanej. Sytuacja taka zaistniała z powodu zamówienia przez Grecję we wrześniu 1980 roku jednej fregaty typu S. Kontrakt przewidywał także opcję na drugi okręt. Grecy jednocześnie domagali się szybkiego dostarczenia jednostki, co zmusiło stronę holenderską do przekazania szóstego konstruowanego okrętu, który planowo budowany był dla floty holenderskiej. W trochę ponad rok od podpisania kontraktu, w listopadzie 1981 roku nowa fregata przypłynęła do Grecji. Okręt ten wcielono do służby pod nazwą "Elli" z numerem taktycznym F 450. Marynarka wojenna Grecji była na tyle zadowolona z nowego okrętu, że w czerwcu 1981 roku skorzystała z pierwotnie zarezerwowanej opcji na drugą fregatę, zamawiając następny okręt, który podobnie jak poprzednia fregata został szybko dostarczony dzięki odstąpieniu siódmej budowanej jednostki przez flotę holenderską.
Oba greckie okręty skonstruowane zostały w stoczni Koninklijke Maatschappij de Schelde w Vlissingen. Stępka pod pierwszy z nich o nazwie "Elli" (F 450) położona została w lipcu 1977 roku, natomiast wodowanie miało miejsce w grudniu 1979 roku. Oryginalnie fregata ta nosiła nazwę Hr. Ms. Pieter Florisz (F 812). W obliczu sprzedania budowanego okrętu do Grecji, imię to nadane zostało innej jednostce holenderskiej typu S o numerze taktycznym F 826, która pierwotnie nazywać się miała Hr. Ms. Willem van der Zaan (F 826). Druga fregata sprzedana Grekom ochrzczona została imieniem "Limnos" (F 451), natomiast pierwotnie, gdy okręt przeznaczony był dla marynarki wojennej Holandii, nazwa miała brzmieć Hr. Ms. Witte de With (F 813). Ostatecznie nazwa ta przejęta została przez zmodernizowaną fregatę typu Kortenaer, która zaliczana jest do typu Jacob van Heemskerck, znanego także jako typ L (Luchtverdedigings fregat). Stępka pod grecką jednostkę "Limnos" (F 451) położona została w czerwcu 1978 roku, natomiast wodowanie odbyło się w październiku 1979 roku.
Fregaty przekazane marynarce wojennej Grecji, pierwotnie budowane dla Holandii, spowodowały zaburzenie wykonywania planu restrukturyzacji floty. Ubytek dwóch okrętów typu Kortenaer w stosunku do pierwotnego planu zaowocował zamówieniem przez marynarkę wojenną Holandii dodatkowych dwóch jednostek, które były wersją zmodernizowaną, określaną mianem typu Jacob van Heemskerck. Od tej pory typ Kortenaer podzielony został na wersję S, która jest fregatą wielozadaniową, i wersję przeciwlotniczą L.
W 1979 roku Republika Federalna Niemiec złożyła zamówienie na sześć okrętów typu Kortenaer, które zostały zbudowane w niemieckiej stoczni Bremer-Vulkan Verbund AG w Bremen. Okręty te weszły do służby w latach 1982 - 1984. Niemcy byli tak bardzo zadowoleni z eksploatacji nowych jednostek, że w 1987 roku rozpoczęto budowę kolejnych dwóch fregat, które ostatecznie przekazano marynarce wojennej Niemiec w 1989 i 1990 roku. Niemieckie jednostki typu Kortenaer posiadają wiele modernizacji, obejmujących system napędowy i zestaw czujników, który został przystosowany do potrzeb niemieckich. Fregaty te określane są mianem typu Bremen oraz znane są także jako typ 122 i w odróżnieniu od holenderskiej wersji, która przystosowana jest do działań pełnomorskich na wodach Północnego Atlantyku, jednostki niemieckie przystosowane są do operacji na ograniczonym akwenie Morza Bałtyckiego.
Wszystkie okręty typu Kortenaer zostały wcielone do służby w marynarce wojennej Holandii w latach 1978 - 1983. Począwszy od 1993 roku holenderska flota sukcesywnie wycofywała ze służby jednostki typu S. Marynarka wojenna Grecji, która była bardzo zadowolona z dwóch znajdujących się w służbie fregat typu Kortenaer o nazwach "Elli" (F 450) oraz "Limnos" (F 451), w Grecji znanej jako typ Elli, postanowiła kupić wycofywane z szeregów holenderskiej floty okręty. Stosowna umowa podpisana została w listopadzie 1992 roku i przewidywała ona odkupienie trzech planowanych do skreślenia ze stanu floty fregat. Jednostki otrzymały nowe imiona "Aegeon" (F 460) (ex. Hr. Ms. Banckert (F 810)), "Adrias" (F 459) (ex. Hr. Ms. Callenburgh (F 808)) oraz "Navarino" (F 461) (ex. Hr. Ms. Van Kinsbergen (F 809)) i zostały wcielone do służby w latach 1993 - 1995.
Kolejne trzy jednostki zostały wycofane ze służby z holenderskiej floty w 1996 oraz 1997 roku. Dwie z nich zakupione zostały przez marynarkę wojenną Zjednoczonych Emiratów Arabskich i ponownie wcielone do służby pod nazwami "Abu Dhabi" (F 01) (ex. Hr. Ms. Abraham Crijnssen (F 816)) oraz "Al Amarat" (F 02) (ex. Hr. Ms. Piet Heyn (F 811)). Trzecia jednostka została kupiona przez marynarkę wojenną Grecji. Była to fregata Hr. Ms. Kortenaer (F 807), której imię zostało zmienione na "Kountouriotis" (F 462).
W 1999 roku Ministerstwo Obrony Holandii raport obronny na 2000 rok, w którym jednym z głównych punktów była zapowiedź wycofania ze służby w latach 2001 - 2005 trzech z czterech pozostałych na stanie floty okrętów typu Kortenaer. Zgodnie z zapowiedzią w styczniu 2001 roku ze służby wycofana została pierwsza jednostka Hr. Ms. Pieter Florisz (F 826). Podobnie jak większość okrętów typu Kortenaer, została ona sprzedana Grecji za 36,6 miliona dolarów i ponownie wcielona do służby pod nazwą "Bouboulina" (F 463). W lipcu 2001 roku marynarka wojenna Holandii ogłosiła, że w wyniku oszczędności budżetowych dwie jednostki typu S zostaną wycofane wcześniej niż to uprzednio zakładano. W ten sposób pod koniec 2001 roku ze stanu floty skreślona została jednostka Hr. Ms. Jan van Brakel (F 825), która w marcu 2002 roku sprzedana została greckiej flocie za 38,5 miliona euro i przemianowana na "Kanaris" (F 464). Z kolei w czerwcu 2002 roku, zaraz po powrocie z operacji Enduring Freedom w Afganistanie, ze służby wycofano okręt Hr. Ms. Philips van Almonde (F 823), który także sprzedano do Grecji, gdzie została nadana mu nowa nazwa "Themistocles" (F 465). Ostatnim okrętem, który pozostał w szeregach marynarki wojennej Holandii był Hr. Ms. Bloys van Treslong (F 824). Ostatnie miesiące swojej służby jednostka ta stacjonowała na Holenderskich Antylach i jej zadanie w zasadzie ograniczało się do walki z przemytem narkotyków i zaznaczania holenderskiej obecności w tym regionie. W grudniu 2003 roku fregata została sprzedana marynarce wojennej Grecji za 29,3 miliona euro i weszła w skład floty tego kraju w listopadzie 2004 roku pod nazwą "Nikiforos Fokas" (F 466).
Łącznie Grecy dokonali zakupu ośmiu jednostek typu Kortenaer i obecnie, wraz z jednostkami "Elli" (F 450) oraz "Limnos" (F 451), w ich flocie służy 10 okrętów tego typoszeregu.
Okręty typu Kortenaer zbudowane zostały na kadłubie z gładkim, ciągłym pokładem. Ich długość całkowita wynosi 130 metrów, natomiast szerokość 14,4 metra. Standardowo fregaty typu S wypierają 3050 ton, natomiast maksymalnie 3630 ton.
Napęd holenderskich fregat opracowany został w systemie COGOG (COmbined Gas Or Gas turbine), co oznaczało, że nie było możliwości jednoczesnej pracy silników dla dużych szybkości i marszowych. Maksymalna prędkość jednostek typu Kortenaer wynosiła 30 węzłów. Osiągana ona była dzięki dwóm turbinom gazowym model Olympus TM3B o łącznej mocy 50000 KM, które dostarczyła firma Rolls-Royce. System marszowy stanowiły dwie turbiny gazowe model Tyne RM1C o łącznej mocy 9900 KM, które także przygotowane zostały przez firmę Rolls-Royce. Maksymalna prędkość osiągana dzięki tej jednostce napędowej wynosiła 20 węzłów, jednak ekonomiczną szybkością było 16 węzłów, przy której zasięg typu Kortenaer wynosił 4700 mil morskich. Moc z turbin gazowych przekazywana była na dwa wały śrubowe.
Jednostki typu S powstały głównie z myślą o zwalczaniu radzieckich okrętów podwodnych, udających się do swoich rejonów patrolowania na Atlantyku. Pomimo takich założeń, fregaty typu S uznawane są za okręty wielozadaniowe, gdyż ich systemy uzbrojenia są bardzo zróżnicowane. Uzbrojenie przeciwokrętowe fregat typu Kortenaer składa się z amerykańskich rakiet firmy Boeing model RGM-84 Harpoon, których łączny zapas wynosi osiem sztuk. Ich wyrzutnie model Mk 141 zamontowane zostały na śródokręciu, zaraz za bryłą przedniego masztu radarowego.
Na pokładzie dziobowym zainstalowana została jedna, pojedyncza, automatyczna armata kalibru 76 mm. model 76/62 Compact (76/62C). Pierwsze prace badawcze nad nią rozpoczęły się w styczniu 1964 roku we włoskiej firmie OTO Melara (w 2001 roku jej dywizja zajmująca się artylerią okrętową połączyła się z firmą Breda Meccanica Bresciana, tworząc OTO Breda). Zmierzały one do zmniejszenia wagi oraz uproszczenia całej konstrukcji względem poprzednich armat kalibru 76 mm. model MMI, znanych także jako Allargato. Prostota wykonania miała zapewnić możliwość szybkiego szkolenia załogi w obsłudze nowej artylerii. Kolejnym celem było opracowanie bezzałogowej wieży oraz zwiększenie szybkości podnoszenia lufy. Wszystko to miało doprowadzić do stworzenia armaty, która byłaby w stanie skutecznie odpowiedzieć na coraz bardziej wzrastające w latach 60-tych XX wieku zagrożenie ze strony szybkich pocisków przeciwokrętowych. W efekcie w 1967 roku zaprezentowano prototypową wersję armaty, która później znana była jako model 76/62 Compact. Rok później wystartowały pierwsze testy, na których ujawniły się pewne problemy przy maksymalnej szybkostrzelności. Okazało się, że armaty mają wówczas tendencję do usterek i nie są w stanie utrzymać celności salwy złożonej z 20 naboi w kwadracie sześć na sześć metrów, oddalonym o 460 metrów. Najprawdopodobniej z tego względu maksymalna szybkostrzelność nie jest zalecanym trybem działania. Seryjna produkcja armat model 76/62 Compact rozpoczęła się w 1969 roku. Konstrukcja okazała się na tyle udana, że osiągnięto bardzo duży sukces eksportowy, sprzedając wiele egzemplarzy do różnych państw, w tym Holandii. Udało się także podpisać licencje na ich wytwarzanie z Japonią (firma Japan Steel Works) i Hiszpanią (firma FABA - Fabrica de Artilleria Bazán). Wstępne porozumienie parafowano także z Australią, jednakże ostatecznie nie doszło do realizacji transakcji. We wrześniu 1975 roku marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych wybrała armatę model 76/62 Compact dla swoich fregat typu Oliver Hazard Perry, podpisując rok później umową licencyjną na ich produkcję pod nazwą Mk 75.
W zamierzeniach armata model 76/62 Compact głównie miała być przeznaczona do obrony przed szybko zbliżającymi się pociskami przeciwokrętowymi. Może być jednak wykorzystywana także do niszczenia różnego rodzaju celów nawodnych i lądowych. Zasięg rażenia przy lufie podniesionej pod kątem 45 stopni i z użyciem standardowej amunicji dochodzi do 18,4 kilometra, przy czym efektywny zasięg wynosi osiem kilometrów. W odniesieniu do celów powietrznych przy kącie podniesienia lufy równym 85 stopniom zasięg rażenia dochodzi do czterech kilometrów.
Kompletna konstrukcja armaty waży 7439 kilogramów i jest jednym modułem, w całości instalowanym na okrętach. Moduł ten zawiera barbetę z urządzeniami poruszającymi wieżą w zakresie 360 stopni i z prędkością 60 stopni na sekundę, jak również konsolę kontrolną GCP (Gun Control Panel) z komputerem przetwarzania danych, system chłodzenia, bęben amunicyjny oraz śrubowy podajnik naboi z system ich dostarczania do wieży. Po instalacji na okręcie wszystkie te elementy znajdują się pod pokładem. Jest to dolna część struktury modułu, której komponenty odpowiadają za poruszanie wieżą i dostarczanie do niej amunicji. Górną część modułu stanowi wieża, którą wykonano z lekkiego, wodoszczelnego oraz rdzoodpornego tworzywa sztucznego, odpornego na skażenia bronią biologiczną, chemiczną i radiologiczną CBR (Chemical, Biological, Radiological). Wieża zawiera w sobie takie urządzenia jak podajniki amunicji, system ładujący do lufy oraz system podnoszenia lufy w zakresie od minus 15 do plus 85 stopni z prędkością 35 stopni na sekundę. W celu ograniczenia odrzutu w czasie strzału lufa wyposażona została w specjalny hamulec. Rozwiązania ogniowe obliczane są przez komputer konsoli GCP na podstawie danych zbieranych przez radar model STIR 180 (Separate Tracking and Illuminating Radar) i przekazywanych poprzez system kierowania ogniem model WM-25. Lokalizacja celu do zniszczenia dokonywana jest przez radar dozoru nawodnego model ZW-06 (Zee Waarschuwing), który także dostarczyła firma Thales Nederland. Dane o obiektach transmituje on do systemu dowodzenia model SEWACO II (SEnsor, WeApon and COmmand), a ten przekazuje je układowi WM-25. Dzięki temu ten wie w którą stronę skierować radar STIR 180.
Bęben amunicyjny armaty model 76/62 Compact umieszczony jest wokół barbety i mieści 70 pocisków ułożonych spiralnie w zewnętrznym i wewnętrznym rzędzie. Ładowany jest on ręcznie i może być uzupełniany podczas prowadzenia ognia nabojami z magazynu. Nie ma możliwości przerwania procesu podawania danego rodzaju amunicji do wieży i zastąpienia jej innym do momentu wystrzelenie wszystkich już znajdujących się w bębnie naboi. Podczas prowadzenia ognia przy każdym strzale naboje w bębnie przeskakują o jedno miejsce do przodu, najpierw przechodząc przez cały zewnętrzny pierścień, a później wewnętrzny, na końcu którego znajduje się śrubowy podajnik, mieszczący sześć naboi, z systemem ich podnoszenia i dostarczania do wieży. Następnie pocisk przejmowany jest przez jeden z dwóch podajników, który transportuje go do systemu ładującego. W tym czasie drugi podajnik wraca pusty po następny nabój. System ładujący do lufy jednorazowo może pomieścić cztery pociski. Po wystrzeleniu naboju i w momencie odrzutu lufy usuwana jest z niej łuska, co kończy cykl załadunku dla jednej sztuki amunicji. Zarówno bęben, jak i śrubowy podajnik z system podnoszącym, znajdujące się pod pokładem, obracają się razem z wieżą. Dodatkowo system ładujący pociski, umieszczony na lufie, podnosi i opuszcza się wraz z nią. Maksymalna szybkostrzelność wynosi 80 strzałów na minutę.
Armata model 76/62 Compact wykorzystuje różnego rodzaju amunicję, której producentem była firma OTO Melara, a obecnie jest nią OTO Breda. Zaliczają się do nich ważące 6,3 kilograma pociski burzące HE-OM (High Explosive - OTO Munition), które wyposażone są w zapalnik kontaktowy z opóźnionym zapłonem. Stosowane są one do niszczenia jednostek nawodnych i instalacji lądowych. Do zwalczania rakiet przeciwokrętowych stosowana jest inna amunicja o wadze 6,3 kilograma HE-PF-OM (High Explosive - PreFormed - OTO Munition), która wyposażona jest w ładunek odłamkowy z zapalnikiem zbliżeniowym. Oba te rodzaje naboi mogą być zastąpione wielozadaniowymi pociskami HE-MOM (High Explosive - Multirle OTO Munition), które ważą 6,35 kilograma. Zainstalowany w nich wielofunkcyjny zapalnik wywołuje eksplozję ładunku odłamkowego w pewnej odległości od celu, a w przypadku awarii lub wpływu innych czynników powodujących brak jego aktywacji uruchamia się funkcja uderzeniowej inicjacji wybuchu z opóźnionym zapłonem. Istnieje także możliwość ustawienia zapalnika tylko na tryb uderzeniowy. Pociski HE-MOM mogą być stosowane do zwalczania celów powietrznych, rakiet przeciwokrętowych, jednostek nawodnych i obiektów lądowych. W późniejszym czasie do użytku wprowadzona została amunicja przeciwpancerna w wersji SAPOM (Semi Armor-Piercing OTO Munition), ważąca 6,35 kilograma, i odmianie o wydłużonym zasięgu SAPOMER (Semi Armor-Piercing OTO Munition Extended Range) o wadze 6,6 kilograma. Oba rodzaje naboi zwiększyły możliwości armaty model 76/62 Compact w zakresie zwalczania okrętów nawodnych i instalacji lądowych. Pociski te złożone są z głowicy, której wybuch inicjowany jest za pomocą zapalnika z opóźnionym zapłonem. Zasięg rażenia amunicji SAPOM przy lufie podniesionej pod kątem 45 stopni wynosi 16 kilometrów, natomiast w przypadku SAPOMER jest to 20 kilometrów.
Załoga armaty model 76/62 Compact złożona jest z czterech osób, których stanowiska znajdują się pod pokładem, a nie wewnątrz wieży. Dowódca armaty zajmuje miejsce przy konsoli kontrolnej GCP z komputerem przetwarzania danych. Jego zadaniem jest ustawienie armaty do działania w pożądanym trybie na podstawie uzyskanych danych o celach, a następnie nadzorowanie jej pracy. W przypadku wystąpienia awarii lub niecelnego ognia dowódca odpowiednio kieruje działaniami naprawczymi lub wprowadza korekty do rozwiązań ogniowych. Do załogi armaty należy także dwóch ładowniczych, których zadaniami są uzupełnianie bębna amunicyjnego nabojami z magazynu lub jego opróżnianie, usuwanie niewypałów i pomoc w utrzymaniu pełnej sprawności armaty. Ostatnim członkiem załogi jest obserwator, którego stanowisko znajduje się na górze, blisko wieży. Do jego obowiązków należy monitorowanie armaty i jej najbliższego otoczenia w celu wykrycia niebezpiecznych sytuacji. Obserwator ma ciągłe i bezpośrednie połączenie z dowódcą.
Pod koniec lat 80-tych XX wieku pojawiła się ulepszona wersja armat, znana jako 76/62 Super Rapid (76/62SR). Wprowadzono do niej kilka istotnych modyfikacji, które między innymi zwiększyły szybkostrzelność. Były one na tyle daleko idące, że nie było możliwości ich implementacji do armat model 76/62 Compact. W tej sytuacji w pierwszej połowie lat 90-tych XX wieku firma OTO Melara opracowała dla nich specjalny pakiet modernizacyjny, poprawiający szybkostrzelność do 100 strzałów na minutę. Dostarczony on został marynarkom wojennym Stanów Zjednoczonych, Włoch i Niemiec do przeprowadzenia testów i oceny działania. W 1996 roku niemiecka flota zdecydowała się na implementowanie zaproponowanego pakietu modyfikacyjnego do wykorzystywanych przez nią armat model 76/62 Compact. Marynarka wojenna Holandii także zakupiła taki pakiet dla co najmniej dwóch armat, jednakże brak jest bliższych informacji dotyczących tego, na których okrętach je implementowano.
Głównym uzbrojeniem do walki z celami powietrznymi jest zainstalowana w dziobowej części jedna ośmioprowadnicowa wyrzutnia firmy Raytheon model Mk 29 GMLS (Guided Missile Launching System) dla rakiet firmy Raytheon/NATO model RIM-7M Sea Sparrow. Całkowita liczba przenoszonych rakiet tego typu wynosi 24 sztuki. Mankamentem tego systemu jest konieczność ręcznego ładowania pocisków do wyrzutni. Na dachu mostka kapitańskiego znajduje się radar ciągłego podświetlania CWI (Continuous Wave Illuminator) i śledzenia celu model STIR 180, który odpowiada nie tylko za kierowanie ogniem armaty kalibru 76 mm., ale także rakiet przeciwlotniczych. Opracowany on został przez holenderską firmę H.S.A. (Hollandse Signaal-Apparaaten), która później znana była jako Thomson-CSF Signaal, a obecnie nosi nazwę Thales Nederland i jest częścią francuskiej grupy Thales. Radar STIR 180 posiada okrągłą antenę o średnicy 1,8 metra, która może być obracana i podnoszona odpowiednio z prędkością 170 stopni na sekundę i 115 stopni na sekundę. Radar pracuje na pasmach X, Ku, K oraz Ka (oznaczenia według standardów Instytutu Inżynierów Elektryków i Elektroników IEEE - Institute of Electrical and Electronics Engineers) lub na pasmach I, J oraz K (oznaczenia według standardów paktu NATO - North Atlantic Treaty Organization). Maksymalny zasięg, na którym możliwe jest śledzenie i podświetlanie celu to 60 kilometrów.
W latach 90-tych XX wieku na okrętach holenderskich i niemieckich do radarów STIR wprowadzono modyfikację polegająca na dodaniu układu neutralizacji wrogich systemów przeciwdziałania elektronicznego ECCM (Electronic Counter-CounterMeasures). W ten sam sposób w późniejszym czasie firma Thales Nederland zmodernizowała radary na okrętach kanadyjskich. W 2002 roku marynarki wojenne Kanady i Holandii (Niemcy opcjonalnie mogły dołączyć do projektu) podpisały z przedsiębiorstwem Thales Nederland konrakt na dwuetapowe zmodernizowanie radarów STIR. W pierwszej fazie dodano system przeciwdziałania pasywnym wabikom CAPD (Countermeasures Against Passive Decoys), który zapobiega zablokowaniu radaru na nich i ich śledzeniu, zamiast prawdziwego celu. Zmniejsza także ryzyko zgubienia obiektu na skutek zlania się jego obrazu radarowego z większymi okrętami. W drugiej fazie do oprogramowania radaru dodano funkcję KA (Kill Assessment), dzięki której możliwe jest lepsze rozpoznanie czy cel został zniszczony.
Na okrętach typu Kortenaer radar STIR 180 współpracuje z systemem kierowania ogniem firmy Thales Nederland model WM-25, którego antena w plastykowej osłonie zwanej "skorupką jajka" znajduje się na szczycie przedniego piramidalnego masztu. System kierowania ogniem obraca antenę STIR 180 na wyznaczony cel, o którym informacje transmitowane z systemu dowodzenia SEWACO II. Ten odpowiednie dane o obiektach otrzymuje z dwuwspółrzędnego, impulsowego radaru dozoru powietrznego model LW-08 (Lucht Waarschuwing), który również na początku lat 70-tych XX wieku opracowała holenderska firma H.S.A. Jego pierwszym odbiorcą była w 1972 roku marynarka wojenna Francji, która zamierzała zainstalować go na budowanych wówczas niszczycielach typu Tourville. We francuskiej flocie radar ten znany jest jako DRBV-26A. Holenderska flota zamówiła ten radar nieco później, w 1975 roku, z intencją jego zamontowania na fregatach typu Kortenaer.
Impulsowy radar model LW-08 złożony jest z czterech podstawowych elementów. Pierwszym z nich jest obrotowa antena z systemem chłodzenia, która może być stabilizowana hydraulicznie lub elektromechanicznie. Drugim elementem jest centralny układ kontroli anteny, jak również jednostka zdalnego kierowania, która może być umieszczona w dowolnym miejscu na okręcie. Trzecią częścią jest nadajnik w postaci lampy o fali bieżącej TWT (Traveling-Wave Tube), za pomocą której tworzone są krótkie impulsy radarowe o liniowo modulowanej częstotliwości. Prędkość obrotowa anteny i moc TWT są wystarczające do wykrywania celów w zasięgu do 280 kilometrów. Obiekt powietrzny wielkości dwóch metrów kwadratowych może być zlokalizowany w odległości 260 kilometrów i na wysokości 25,9 kilometra. Nadajnik może wysyłać wiązki radarowe na sześciu różnych częstotliwościach w paśmie L (standard IEEE) lub paśmie D (standard NATO). Możliwe jest ustawienie sekwencji, w której częstotliwości się zmieniają. Odbite od obiektu impulsy radarowe wychwytywane są przez czwarty element radaru w postaci odbiornika z filtrem kompresyjnym (pulse compression). Wyposażony on jest w cyfrowy podsystem wykrywania celów ruchomych DMTI (Digital Moving Target Indicator), który ignoruje obiekty nieruchome i zwiększa możliwości lokalizacji nisko i szybko lecących pocisków przeciwokrętowych. Według producenta radar model LW-08 jest w stanie lokalizować pociski, które poruszają się maksymalnie z prędkością około pięciu tysięcy kilometrów na godzinę. Kolejnym podsystemem odbiornika jest układ neutralizacji wrogich systemów przeciwdziałania elektronicznego ECCM. Obok czterech podstawowych części radar model LW-08 wyposażony jest także w inne elementy, takie jak własny system identyfikacji "swój czy obcy" (IFF - Identfication Friend / Foe) oraz cyfrowy procesor przetwarzania sygnałów wizyjnych z wbudowanym układem testowym oraz monitorującym działanie radaru. Radar model LW-08 w automatyczny sposób inicjuje proces śledzenia obiektów. Jednocześnie jest w stanie śledzić do 100 celów powietrznych i 60 obiektów lecących tuż nad powierzchnią wody.
W 1992 roku firma Thomson-CSF Signaal wprowadziła modyfikację, zastępując dotychczas wykorzystywany nadajnik na nowy, oparty na technologii półprzewodnikowej, oznaczony jako D-SSTX (D band - Solid-State Transmitter). Charakteryzuje się on większą niezawodnością i łatwiejszym serwisem, jak również zmniejsza ryzyko wyłączenia całego radaru w przypadku uszkodzenia jednego ze swoich komponentów, co często się zdarzało przy wykorzystaniu lampy o fali bieżącej TWT. Wymieniana ona była na nadajnik model D-SSTX nie tylko w zupełnie nowych radarach LW-08, zamówionych przez marynarkę wojenną Tajlandii w 1995 roku, ale także w tych dotychczas używanych przez holenderska flotę. Moc półprzewodnikowego nadajnika pozwala na lokalizowanie obiektów w odległości do 270 kilometrów. Pracuje on na częstotliwościach w paśmie L (standard IEEE) lub paśmie D (standard NATO).
Uzupełnieniem aktywnych środków przeciwlotniczych na jednostkach typu Kortenaer jest całkowicie zautomatyzowane działko obrony bezpośredniej CIWS (Close-In Weapons System) firmy Thales Nederland/General Dynamics kalibru 30 mm. model SGE-30 Goalkeeper, które zainstalowano na rufie na dachu hangaru.
Do środków obrony pasywnej zaliczają się trzy elementy. Pierwszym z nich jest system walki elektronicznej ESM (Electronic Support Measures) model Sphinx, który jak większość wyposażenia okrętów typu Kortenaer opracowany został przez holenderską firmę H.S.A. (obecnie Thales Nederland), a konkretnie przez jej część zajmującą się układami walki elektronicznej. W 1985 roku dywizja ta wykupiona została przez brytyjskie przedsiębiorstwo MEL, które następnie w 1989 roku nabyło oddział odpowiedzialny za systemy walki elektronicznej firmy Thorn EMI. Z kolei w kwietniu 1995 roku MEL wykupione zostało przez przedsiębiorstwo Racal Electronics, które stało się producentem układu Sphinx (oddział MEL Canada przejęty został przez grupę Lockheed-Martin i przemianowany na Lockheed-Martin Canada). W 2000 roku Racal Electronics wykupione zostało przez francuskie przedsiębiorstwo Thomson-CSF, przemianowane później na Thales. Początek służby systemu Sphinx przypada na koniec lat 70-tych XX wieku, kiedy pojawiła się pierwsza fregata typu Kortenaer. Układ ten znalazł się także na dwóch innych okrętach tego typuszeregu, które kupione zostały przez marynarkę wojenną Grecji.
System model Sphinx wykorzystywany jest do wykrywania emisji sygnałów radarowych i elektronicznych w pasmach od L do Ku (standard IEEE) lub w pasmach od D do większej części J (standard NATO). Złożony on jest z odbiornika w kształcie kołnierza, który owinięty jest wokół przedniego, masywnego, piramidalnego masztu u podstawy radaru przykrytego plastykową osłoną zwaną "skorupką jajka", należącego do systemu kierowania ogniem model WM-25. Kołnierz posiada osiem wbudowanych anten DF (Direction Finding), równomiernie rozmieszczonych dookoła. Dodatkowo układ walki elektronicznej model Sphinx wykorzystuje trzy inne anteny DF, znajdujące się na nokach, w górnej części masztu, zainstalowanego zaraz za dużą bryłą masztu piramidalnego.
Cały system wykorzystuje jeden komputer przetwarzania danych, którego zadaniem jest określenie wszystkich możliwych do ustalenia parametrów odbieranych sygnałów. Następnie porównywane są one z wbudowana bazą zagrożeń, na podstawie której identyfikowane jest zagrożenie. Do bazy maksymalnie może być wgranych 12 różnych zagrożeń, czyli na przykład parametrów emitowanych impulsów radarowych przez konkretne pociski przeciwokrętowe. Do innych zadań układu należy automatyczne ostrzeganie o opromieniowaniu okrętu wiązką radarową, która naprowadza na cel nadlatujące rakiety. Jednocześnie system model Sphinx może śledzić 14 różnych impulsów, a w odniesieniu do trzech z nich wykonywać procedurę określającą charakterystyki i identyfikacyjną. Poza tym operator obsługujący układ przy konsoli może wskazać te odbierane sygnały, które mają być ignorowane. Układ połączony jest z systemem przeciwdziałania elektronicznego ECM (Electronic CounterMeasures), przekazując mu informacje dotyczące parametrów wykrytych emisji wiązek radarowych. Na tej bazie system ECM sam dokonuje rozpoznania zagrożenia. Jeżeli system Sphinx sam je zidentyfikuje, to jednostka ECM rozpoczyna zagłuszanie na odpowiednim kierunku bez uprzedniego rozpoznania. Poza tym komputer przetwarzana danych układu model Sphinx połączony jest z okrętowym systemem dowodzenia firmy Thales Nederland model SEWACO II. Układ Sphinx prawdopodobnie kontrolowany jest za pomocą tylko jednej konsoli, wyposażonej w trzy wyświetlacze. Pierwszy z nich prezentuje informacje dotyczące kierunku pochodzenia odbieranych impulsów i ich częstotliwości. Dwa pozostałe, alfanumeryczne, pokazują wszystkie parametry sygnałów, które udało się ustalić, jak również wynik przeprowadzonej identyfikacji w bazie zagrożeń.
Zaraz po wejściu do służby okrętów typu Kortenaer, drugim elementem pasywnej obrony przeciwlotniczej był system walki elektronicznej model Newton Gamma, który opracowało włoskie przedsiębiorstwo Elettronica. Konstrukcja całej serii Newton opiera się na koncepcji modułowej, pozwalającej na zastosowanie różnych kombinacji poszczególnych elementów. Dzięki temu powstało wiele odmian tego systemu. Wersja Newton Gamma przeznaczona jest dla jednostek, których wyporność wynosi od 1000 do 3000 ton. W marynarce wojennej Holandii system ten znany był pod oznaczeniem SLQ-01 i wykorzystywał tylko pojedynczy układ przeciwdziałania elektronicznego ECM z dwoma cylindrycznymi antenami, zainstalowanymi po jednej na obu stronach podstawy piramidalnego masztu. Co prawda, na holenderskich fregatach zainstalowano także niektóre anteny DF układu Newton Gamma, jednakże sprzęgnięte one zostały z systemem Sphinx.
Układy serii Newton są rozwojową wersją wcześniejszego systemu walki elektronicznej model Farad, we włoskiej flocie znanego jako MM/SLQ-A. Jego dwa procesory model ELT 123 oraz ELT 261 zastąpione zostały przez jeden komputer ELT 211. Niektóre źródła sugerują, że mógł to być komputer ELT 311, który być może znalazł się w holenderskiej wersji systemu. Niezależnie od tych wątpliwości główny komputer steruje wszystkimi funkcjami układu, które w okrojonej wersji holenderskiej ograniczały się do dobrania odpowiednich charakterystyk zagłuszania, o ile wcześniej nie uczynił tego system Sphinx. Do układu Newton Gamma maksymalnie mogą być podłączone cztery systemy przeciwdziałania elektronicznego ECM, jednakże odmiana SLQ-01 wykorzystywała tylko jeden, prawdopodobnie model ELT 318. Służył on do degradacji osiągów radarów używanych przez wroga poprzez wytwarzanie dużej ilości zakłóceń. Do niego przyporządkowane zostały dwie cylindryczne anteny model ELT 814. Każda z nich pokrywała przestrzeń horyzontalną w zakresie 360 stopni. Według dostępnych źródeł system przeciwdziałania elektronicznego model SLQ-01 pracuje na pasmach X oraz części Ku (standard IEEE) lub na pasmach I oraz na części J (standard NATO).
Gdy system przeciwdziałania elektronicznego ECM model RAMSES (Reprogrammable Advanced Multimode Shipborne ECM System), w holenderskiej flocie znany jako SLQ-02, osiągną gotowość operacyjną, był on sukcesywnie instalowany na fregatach typu Kortenaer w miejsce dotychczas wykorzystywanego układu SLQ-01. Dwie znajdujące się w służbie w greckiej flocie jednostki "Elli" (450) oraz "Linos" (451) nie poddane zostały takiej modyfikacji. Układ RAMSES, podobnie jak Sphinx, opracowany został przez firmę H.S.A. i był szeroko wykorzystywany przez holenderską flotę. Zainstalowano go nie tylko na fregatach typu Kortenaer, ale także typu Jacob van Heemskerck. Do jego użytkowników między innymi zaliczała się także Kanada, gdzie był znany pod oznaczeniem SLQ-503, natomiast pod oryginalną nazwą RAMSES znany był w Turcji.
System przeciwdziałania elektronicznego model SLQ-02 wykorzystuje dwa zestawy antenowe, które sterowane są za pomocą jednego komputera przetwarzania danych. Oba zestawy znajdują się po jednym na lewej i prawej burcie okrętu. W skład każdego zestawu wchodzą dwie takie same, stabilizowane, przykryte specjalnymi kopułami, rozmieszczone jedna nad drugą anteny. Pierwsza z nich odpowiada za śledzenie danego obiektu, natomiast druga za prowadzenie zagłuszania jego systemów radarowych. Między obiema antenami umieszczono dwie osłony, chroniące układ odpowiedzialny za śledzenie przed negatywnym wpływem wiązek wysyłanych przez system zagłuszający. Antena śledzenia, obrócona w kierunku wyznaczonego celu, dostarcza komputerowi przetwarzania danych aktualnych informacji dotyczących emitowanych przez obiekt wiązek radarowych. Po określeniu ich parametrów porównywane są one z wbudowaną bazą danych i na tej podstawie w sposób automatyczny dobierane są odpowiednie charakterystyki zagłuszania. Układ model SLQ-02 może emitować sygnały dwojakiego rodzaju. Pierwsze z nich używane są do degradacji osiągów radarów używanych przez wroga poprzez wytwarzanie dużej ilości zakłóceń. Drugie służą do zmylenia wrogich radarów i zafałszowania ich odczytów, tak aby zamaskować okręt, na którym układ ECM jest zainstalowany. Jako że antena śledząca i zagłuszająca są oddzielne, nie ma potrzeby przerywania przeciwdziałania w celu aktualizacji pozycji obiektu. Każdy zestaw antenowy jednocześnie może być użyty tylko przeciwko jednemu celowi. Oznacza to, że symultanicznie zagłuszane mogą być dwa obiekty, po jednym na każdej burcie. Opcjonalnie oba zestawy antenowe mogą być użyte przeciwko jednemu celowi, podczas gdy w pamięci komputera zapisane są parametry zagłuszania dla drugiego obiektu. Według producenta zasięg działania systemu SLQ-02 wynosi około 200 kilometrów. Pracuje on na pasmach X oraz Ku (standard IEEE) lub w pasmach I oraz większej części J (standard NATO). Informacje o parametrach wykrytych sygnałów dostarczane są przez układ Sphinx, który także ma możliwość porównywania ich z własną bazą danych zagrożeń.
Ostatnim, trzecim elementem biernej obrony przeciwlotniczej jest system wyrzutni celów pozornych model Mk 36 Mod. 1 SRBOC (Super Rapid Blooming Offboard Chaff), który opracowany został przez brytyjskie przedsiębiorstwo Hycor. Później stało się ono dywizją firmy L-3 Communications. Właśnie od niej w 1998 roku Hycor wykupiony został przez amerykańską firmę Sippican. Początkowo była ona działającą na rynku amerykańskim dywizją brytyjskiego przedsiębiorstwa Plessey Company. Pod koniec lat 80-tych XX wieku Plessey Company wrogo przejęte zostało przez firmy Siemens oraz GEC (General Electric Company). Częścią tej drugiej stała się dywizja Sippican, która w 1990 roku odłączyła się i stała się w pełni samodzielna, by w 2004 roku zostać przejętą przez przedsiębiorstwo Lockheed-Martin. Układy serii Mk 36 SRBOC w różnych odmianach są rozwojową wersją wcześniejszego systemu model Mk 33/Mk 34 RBOC (Rapid Blooming Offboard Chaff). Cechują się one znacznie większymi możliwościami, a ich program rozwojowy prawdopodobnie prowadzony był w latach 70-tych XX wieku. Systemy serii Mk 36 SRBOC stały się podstawowym wyposażeniem na okrętach marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych. W późniejszym czasie zastosowane w nim wyrzutnie wykorzystano także w brytyjskim zestawie dla celów pozornych model DLA/DLB/DLH/DLJ (Sea Gnat), którego pierwsza wersja prawdopodobnie opracowana została na początku lat 80-tych XX wieku.
Układ model Mk 36 Mod. 1 SRBOC złożony jest z dwóch sześciolufowych wyrzutni kalibru 130 mm. model Mk 137, które umieszczone zostały po jednej na obu burtach. Na prostokątnej podstawie każdej wyrzutni sześć luf, podniesionych pod kątem 45 stopni, ułożonych zostało w trzech rzędach po dwie, jeden za drugim. Wyrzutnie przystosowane są do odpalania różnego rodzaju dipoli i flar, wyposażonych we własny napęd lub poruszających się torem balistycznym. Wszystkie ładunki przechowywane są w dwóch pokładowych magazynach RSL (Ready Service Locker) model Mk 5, które zainstalowane są obok wyrzutni. Każdy z nich jest w stanie pomieścić do 20 pocisków. Jeden magazyn przydzielony jest do wyrzutni lewoburtowej, a drugi do prawoburtowej. Ładowanie dipoli i flar do luf odbywa się manualnie.
Brak jest danych jakie cele pozorne wykorzystywane były w początkowym okresie służby. W pierwszej połowie lat 90-tych XX wieku do użytku weszły dipola serii Mk 214 i Mk 216. Są one dziełem współpracy między duńską firmą Terma, brytyjską Chemring Countermeasures i amerykańską Sippican. Pewnego wsparcia udzieliły także Niemcy i Norwegia. Ładunki Mk 214 oraz Mk 216 powstawały z myślą o ich wykorzystaniu zarówno w systemie serii Mk 36 SRBOC, jak również w brytyjskim DLA (Sea Gnat). Projekt napotkał jednak trudności i doznał dużego opóźnienia, znacznie wychodząc poza pierwotnie zakładany kosztorys. Przedłużające się prace zmusiły stronę brytyjską do wprowadzenia zmian w swoim układzie wyrzutni celów pozornych, czego efektem było powstanie odmiany DLB (Sea Gnat). Gdy program ostatecznie udało się doprowadzić do szczęśliwego końca, ładunki serii Mk 214 oraz Mk 216 stały się standardowymi dipolami wykorzystywanymi przez floty państw Paktu Północnoatlantyckiego. Zadaniem ładunków model Mk 214 Mod. 1, ważących 23,1 kilograma, jest zwabienie nadlatujących rakiet przeciwokrętowych, wykorzystujących radarowe układy naprowadzania. Po wystrzeleniu lecą one torem balistycznym i na maksymalnej wysokości uwalniany jest ładunek pasków folii metalizowanej, ważący 12 kilogramów, które prowokują układ naprowadzania pocisków do przeniesienia zablokowania z okrętu na chmurę pasków. Dipola model Mk 216 Mod. 1, ważące 25 kilogramów, przeznaczone są do rozpraszania wiązek radarowych. Wyposażone są we własny napęd, który pozwala dostarczyć potrójny ładunek na żądaną odległość od jednostki, maksymalnie na dwa kilometry w czasie od 20 do 30 sekund. Następnie sekcja napędowa jest odłączana i rozkłada się spadochron, na którym potrójny ładunek wolno opada. Ciśnieniowy zapalnik inicjuje uwolnienie trzech ładunków z paskami folii metalizowanej na wcześniej zaprogramowanych wysokościach. Przeważnie pierwsza chmura pasków tworzona jest na pułapie około 400 metrów. W późniejszym czasie brytyjska firma Chemring Countermeasures wprowadziła do użytku usprawnioną wersją ładunków model Mk 216 Mod. 3. Brak jest szczegółowych informacji na jej temat, jednak dostępne źródła sugerują, że zmian dokonano w samym potrójnym ładunku pasków folii metalizowanej, zwiększając ich skuteczność.
Z całą pewnością holenderska flota wykorzystuje dipola model PW 216 Mod. 2, które w prostej linii są rozwojową wersją wcześniejszych ładunków Mk 216 Mod. 1. Opracowane one zostały przez brytyjską firmę Chemring Countermeasures (wcześniej znaną jako Paints Wessex), będącą oddziałem przedsiębiorstwa Chemring Group. Marynarka wojenna Holandii wybrała te ładunki na drodze konkursu, do którego obok Chemring Countermeasures stanęły firmy Sippican oraz Buck Neue Technologien.
Konstrukcja celów pozornych model PW 216 Mod. 2 oparta została na tej zastosowanej w dipolach Mk 216 Mod. 1, jednakże zamiast potrójnego ładunku pasków folii metalizowanej przenoszony jest pojedynczy. Zadaniem tych dipoli jest rozpraszanie wiązek radarowych układów naprowadzania nadlatujących rakiet przeciwokrętowych. Pociski model PW 216 Mod. 2 przystosowane są do odpalania z wyrzutni kalibru 130 mm. brytyjskiego systemu DLA/DLB/DLJ (Sea Gnat), amerykańskiego Mk 36 SRBOC (Super Rapid Blooming Offboard Chaff), jak również duńskiego SKWS (Soft Kill Weapon System). Ich całkowita masa wynosi 27 kilogramów. Wyposażone są one we własny napęd, którego praca inicjowana jest wewnątrz wyrzutni. Po wystrzeleniu pracuje on przez około 2,4 sekundy, po czym przez okres od pięciu do 24 sekund, cały czas wznosząc się, ładunek leci torem balistycznym. Czas tego lotu i osiągnięty pułap zależny jest od ustawionego przed startem zasięgu. Może on być regulowany w zakresie od 600 metrów do 2,7 kilometra. Po osiągnięciu maksymalnej wysokości przy danym zasięgu sekcja napędowa jest odczepiana i uruchamiane są hamulce aerodynamiczne, po czym rozkłada się spadochron, na którym ładunek swobodnie opada. Wyposażony on jest w ciśnieniowy zapalnik, który inicjuje uwolnienie pasków folii metalizowanej na wcześniej ustalonej wysokości z dokładnością do 20 metrów. Chmura pasków może być utworzona na pułapach w zakresie od 80 do 172 metrów. Wszystkie ustawienia w zakresie zasięgu i wysokości uwolnienia pasków konfigurowane są manualnie przed włożeniem dipoli model PW 216 Mod. 2 do wyrzutni lub zdalnie przez operatora przy konsoli, kiedy pocisk jest już w wyrzutni.
Firma Chemring Countermeasures opracowała także inną odmianę dipoli model PW 216 Mod. 3, jednakże brak jest danych czy znalazła ona jakichkolwiek nabywców. Prawdopodobnie wyposażona ona została w usprawnioną sekcję napędową, dzięki której zasięg działania jest większy niż w przypadku poprzedniej wersji. Najistotniejszą innowacją jest jednak wprowadzenie ładunku z wielościennymi reflektorami rogowymi. Brak jest informacji czy stanowią one uzupełnienie pasków folii metalizowanej, czy całkowicie je zastąpiły. Wielościenne reflektory rogowe odbijają wiązki radarowe układów naprowadzania, pozorując tym samym obecność okrętu. Rozwiązanie to skutecznie rozwiązuje problem coraz nowocześniejszym systemów neutralizacji działania wrogich układów przeciwdziałania elektronicznego ECCM, które są w stanie wyczuć różnicę między okrętem a dipolami.
Każda z dwóch wyrzutni Mk 137 posiada własny układ zasilania model Mk 160. Wszystkie zainstalowane są pod pokładem, dokładnie pod wyrzutnią, której dany układ jest przypisany. Oba systemy Mk 160 połączone są z dwoma jednostkami kontrolnymi, od których otrzymują komendy do odpalenia danych ładunków. Ich zadaniem jest wykonywanie odpowiednich sekwencji startowych, jak również dostarczanie zasilania do wyrzutni. W przypadku awarii okrętowego zasilania jednostki Mk 160 wykorzystują własne generatory, umożliwiające działanie całego systemu przez 5 - 8 godzin.
Sterowanie układem model Mk 36 Mod. 1 SRBOC odbywa się za pomocą dwóch jednostek kontrolnych, z których model Mk 158 jest urządzeniem pierwszorzędnym, umieszczonym w centrum dowodzenia CIC (Combat Information Center), a model Mk 164, znajdujący się na mostku, drugorzędnym. Jednostka Mk 158 wyposażona jest we własną konsolę kontrolną i komputer przetwarzania danych z pakietem ALEX (Automatic Launching of EXpendables). Dzięki niemu do komputera może być podłączony okrętowy system walki elektronicznej EW (Electronic Warfare) model Sphinx. Dostarcza on informacji o wykrytych emisjach sygnałów radarowych i ich częstotliwościach, o ile są możliwe do ustalenia. Pakiet ALEX umożliwia także komputerowi jednostki Mk 158 połączenie z okrętowym systemem dowodzenia SEWACO II, poprzez który dostarczane są dane pochodzące z radarów dozoru powietrznego. Na tej podstawie (informacje z układu EW i radarów) możliwe jest określenie rodzaju zagrożenia. Komputer otrzymuje również informacje z układów nawigacyjnych, dotyczące aktualnego kursu i prędkości okrętu, natomiast z samych wyrzutni trafiają dane o ich statusie i rodzaju załadowanych do każdej lufy ładunków. Komputer wie także które lufy są puste i daje wskazówki do załadowania któregoś rodzaju celów pozornych. Dzięki temu, po rozpoznaniu zagrożenia, komputer jednostki Mk 158 może obliczyć rozwiązania ogniowe oraz rekomendowaną zmianę kursu, po czym do układu zasilającego Mk 160 danej wyrzutni wysyła impuls, nakazujący rozpoczęcie procedury startowej. Dzięki pakietowi ALEX system Mk 36 Mod. 1 SRBOC rozpoznaje także nieudane wykorzystanie ładunków, wprowadzając niezbędne korekty do rozwiązań ogniowych i odpalając kolejne pociski. Wszystko to odbywa się w pełni automatycznie. Możliwe jest także włączenie trybu półautomatycznego, w którym operator wydaje jedynie komendę do rozpoczęcia procedury startowej. W funkcji manualnej operator decyduje o wykorzystaniu danego rodzaju ładunku, tej lub innej wyrzutni oraz rozpoczyna procedurę odpalenia. Jednostka kontrolna model Mk 158 odpowiada nie tylko za prowadzenie ognia, ale także wyświetla status całego systemu.
Umieszczona na mostku drugorzędna jednostka model Mk 164 także złożona jest w własnego komputera przetwarzania danych oraz konsoli kontrolnej. Traktowana jest ona jako układ awaryjny do prowadzenia ognia. Najprawdopodobniej może pracować tylko w trybie manualnym, gdyż nie posiada pakietu ALEX i przez to nie ma połączenia z okrętowym systemem walki elektronicznej i dowodzenia. Poza tym wyświetla status całego systemu Mk 36 Mod. 1 SRBOC.
By wywiązać się ze swego głównego zadania, czyli zwalczania radzieckich okrętów podwodnych, fregaty typu Kortenaer wyposażone zostały w znajdujący się na rufie pokład lotniczy oraz hangar. Dzięki temu jednostki mogły operować maksymalnie dwoma śmigłowcami firmy Westland model Lynx SH-14D. Normalnie na pokładzie bazowany jest tylko jedna taka maszyna. Wtykorzystanie śmigłowców w walce z nieprzyjacielskimi okrętami podwodnymi w znaczący sposób poprawia skuteczność tego rodzaju zadań, wydatnie zwiększając zasięg prowadzenia tego typu operacji. Brak pokładu lotniczego oraz hangaru na okrętach typu Jacob van Heemskerck, zmodernizowanej wersji jednostek typu S, był bardzo krytykowany przez analityków wojskowych, tym bardziej że na przełomie lat 70-tych i 80-tych XX wieku zadania marynarki wojennej Holandii w ramach struktur NATO skupiały się na walce z radzieckimi okrętami podwodnymi, udającymi się do swoich rejonów patrolowania. Pozbawienie ofensywnego środka ASW (Anti-Submarine Warfare) było posunięciem dość dziwnym. Jednostki typu Kortenaer, obok śmigłowców, do walki z okrętami podwodnymi wykorzystują torpedy firmy Honeywell Defense Systems (obecnie ATK - Alliant TechSystems) model Mk 46 Mod. 5, które odpalane są czterech pojedynczych wyrzutni torpedowych kalibru 324 mm. model Mk 32. Wykrywaniem okrętów podwodnych zajmuje się aktywny hydrolokator kadłubowy firmy Westinghouse model AN/SQS-509.
Trzy jednostki typu Kortenaer o nazwach Hr. Ms. Philips van Almonde (F 823), Hr. Ms. Bloys van Treslong (F 824) i Hr. Ms. Pieter Florisz (F 826), podobnie jak typ Jacob van Heemskerck, zmodernizowana wersja typu S, przeszły niewielką modernizację, polegającą na unowocześnieniu pierwotnie zainstalowanego wyposażenia elektronicznego. Cechą charakterystyczną po tej modernizacji trzech fregat typu Kortenaer były dwie, symetrycznie zainstalowane kopuły na śródokręciu przed bryłą komina, które prawdopodobnie były częścią nowego systemu komunikacji.
Dwie fregaty o nazwach "Elli" (F 450) i "Limnos" (F 451), które zostały dostarczone Grekom, były niemal identyczne jak okręty marynarki wojennej Holandii. Różnice polegały na tym, że zamiast działka obrony bezpośredniej kalibru 30 mm. model SGE-30 Goalkeeper, na dachu hangaru zainstalowana została druga armata firmy OTO Melara kalibru 76 mm. model 76/62 Compact. Z kolei sam hangar wydłużono o dwa metry i przystosowano do przyjęcia dwóch śmigłowców firmy Agusta Bell Aerospace Company model AB 212. Na początku lat 90-tych XX wieku pojawiła się kolejna różnica. Po powrocie okrętów "Elli" (F 450) i "Limnos" (F 451) z wojny przeciwko Irakowi w latach 1990 - 1991, na pokładzie powyżej wyrzutni torpedowych zainstalowane zostały dwa działka obrony bezpośredniej kalibru 20 mm. firmy Raytheon/General Dynamics model Mk 15 Phalanx. Zanim jednostki wypłynęły w rejon konfliktu plany zakładały, że zamontowane zostanie tylko jedno takie działko w miejsce armaty kalibru 76 mm. model 76/62 Compact, znajdującej się na dachu hangaru. Opcja z jednym działkiem CIWS była rozwiązaniem tańszym, na które zdecydowano się dopiero w przypadku ośmiu zakupionych od Holendrów jednostek typu S. Oryginalnie zamontowane działko model SGE-30 Goalkeeper zastąpione zostało amerykańskim odpowiednikiem model Mk 15 Phalanx.
Na początku XXI wieku w życie wdrożony został program modernizacyjny sześciu greckich fregat typu Elli o nazwach "Elli" (F 450), "Limnos" (F 451), "Adrias" (F 459), "Aegeon" (F 460), "Navarino" (F 461) i "Kountouriotis" (F 462). Fregaty te weszły w skład greckiej floty najwcześniej. Celem modernizacji, połączonej z ogólnym przeglądem, było wydłużenie okresu służby fregat, a prowadzone prace objęły modernizację systemów dowodzenia i kierowania ogniem, czujników okrętowych, systemów nawigacyjnych i komunikacyjnych oraz wymianę systemu kontrolującego pracę maszynowni. Cały program dobiec ma końca w 2009 roku.
Fregaty typu Kortenaer, podobnie jak inne jednostki tej klasy opracowane przez holenderski przemysł stoczniowy, są konstrukcją jak na swoje czasy udaną, zaliczającą się do światowej czołówki jeżeli chodzi o nowoczesność wykorzystywanych rozwiązań. Między innymi z tego względu holenderskie jednostki bojowe cieszą się dużym zainteresowaniem na rynku wtórnym, co może być dowodem na trafność i praktyczność zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych. Okręty typu Kortenaer, typu Karel Doorman, czy w końcu typu Jacob van Heemskerck wykorzystywane są obecnie przez kilka różnych państw, takich jak Grecja, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Chile. Należy jednak pamiętać, że wpływ na taki stan rzeczy ma również fakt, iż marynarka wojenna Holandii sprzedaje swoje okręty w dość młodym wieku, gdyż jako praktykę przyjęto budowanie nowych jednostek następnych generacji, a nie modernizowanie już istniejących.
Okręty typu S zaprojektowane zostały z myślą o zwalczaniu radzieckich okrętów podwodnych, gdyż taka rola w strukturach NATO przypadła marynarce wojennej Holandii. Mimo to jednostki otrzymały uzbrojenie, które zaliczałoby te fregaty do rodzaju wielozadaniowych, a nie ściśle wyspecjalizowanych w danym rodzaju zadań. Dzięki temu typ Kortenaer spełniał wymagania, które stawiane były przed nim nie tylko w latach 80-tych XX wieku, ale także w latach 90-tych XX wieku i obecnie, w dobie walki z terroryzmem. Pod tym względem jednostki typu S wypadają znacznie lepiej niż typu L, które wyspecjalizowane zostały wyłącznie do zwalczania celów powietrznych.
Ogólna ocena typu Kortenaer wypada zdecydowanie pozytywnie, o czym może świadczyć fakt, że marynarka wojenna Grecji niemal natychmiast zdecydowała się na zakup wycofywanych z holenderskiej floty jednostek. Fregaty typu S okazały się konstrukcją na tyle solidną, że jedynie przeprowadzenie niewielkich modernizacji pozwoliło tym okrętom skutecznie wypełniać swoje zadania w XXI wieku i póki co nie zanosi się, by marynarka wojenna Grecji i Zjednoczonych Emiratów Arabskich myślała o wycofaniu jednostek ze służby.
|
